نفت از رفراندوم اقلیم شوکه است
نفت از رفراندوم اقلیم شوکه است
حمیدرضا صالحی در گفت‌و‌گو با «آرمان»:
موضوع همه‌پرسی اقلیم كردستان عراق طی روزهای اخیر كشورهای منطقه از جمله ایران را درگیر کرده است. اعلام استقلال كردستان در شرایط كنونی موجب ایجاد تنش‌هایی در منطقه، به‌ویژه در بازار نفت و معاملات نفتی، می‌شود. این موضوع نه‌تنها اقتصاد كردستان، بلكه اقتصاد منطقه را درگیر كرده و با مخالفت سایر كشورها و ابرقدرت‌های جهان روبه‌رو شده است. یک روز بعد از برگزاری همه‌پرسی قیمت نفت افزایش چشمگیری یافت و در جهشی بی‌‌‌سابقه طی دو سال اخیر به هر بشکه 59دلار رسید. حمیدرضا صالحی، عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران در گفت‌و‌گو با «آرمان» می‌گوید: «اگر خریداران جدید در حوزه نفت خام یا صادركنندگان گاز و محصولات پتروشیمی به اقلیم كردستان، با بیانیه‌ای كه دولت مركزی عراق صادركرده همراه شوند، تنش بیشتری برای منطقه ایجاد خواهد شد. لازم به ذكر است چنانچه تحریم‌هایی از سوی نهادهای بین‌المللی در حوزه انرژی علیه اقلیم ایجاد شود و كشورهای ایران، روسیه، عربستان و سایر كشورها به تحریم‌هایی كه عراق علیه كردستان شروع كرده بپیوندند، قطعا در روند معاملات و استقلال بازار تاثیر جدی خواهد گذاشت.»با توجه به همه‌پرسی كردستان عراق برای استقلال‌طلبی این اقلیم و نیز بیانیه‌ای كه دولت عراق علیه خرید نفت از كردستان صادر كرد، تاثیر اتفاقات اخیر این اقلیم بر مناسبات اقتصادی منطقه و ایران چگونه است؟
در رابطه با مبحث انرژی در منطقه، بازیگرهای مختلفی تا امروز در كنار ایران در حوزه نفت وگاز و سایر محصولات پتروشیمی حضور داشتند كه یكی از مهره‌های مهم، كشور عراق بود. 10درصد از تولیدات نفت عراق را كركوك تامین می‌كند. خریداران دائمی كه نفت اقلیم كردستان عراق را خریداری می‌كردند، قطعا قراردادهایی با اقلیم دارند. این قراردادها بر خلاف بیانیه صادرشده از سمت دولت مركزی عراق علیه خرید نفت از اقلیم كردستان پابرجا خواهد بود. اگر خریداران جدید در حوزه نفت خام یا صادركنندگان گاز و محصولات پتروشیمی به اقلیم كردستان، با بیانیه‌ای كه دولت مركزی عراق صادركرده همراه شوند، تنش بیشتری برای منطقه ایجاد خواهد شد. لازم به ذكر است چنانچه تحریم‌هایی از سوی نهادهای بین‌المللی در حوزه انرژی علیه اقلیم ایجاد شود و كشورهای ایران، روسیه، عربستان و سایر كشورها به تحریم‌هایی كه عراق علیه كردستان شروع كرده بپیوندند، قطعا در روند معاملات و استقلال بازار تاثیر جدی خواهد گذاشت. نكته اساسی در تغییر معادلاتی كه می‌تواند در آینده در حوزه انرژی تحول ایجاد كند، پیوستن به بیانیه نخریدن نفت اقلیم كردستان است. در این راستا باید برای ادامه فعالیت‌های اقتصادی بنگاههای ایرانی كه در منطقه اقلیم كردستان قرار دارند، فكری اندیشیده شود. باید برنامه‌ریزی‌های لازمه برای این بنگاه‌ها صورت گیرد تا با شرایط ایجادشده بدانند روابط خود را در آینده چگونه ادامه دهند. موضوع استقلال اقلیم کردستان نه‌تنها برای ایران، بلكه برای تركیه نیز تبعاتی را در بردارد. تنها راه‌حلی كه می‌توان در شرایط كنونی تجویز كرد، این مساله است كه باید منتظر پیامدهای بعد از همه‌پرسی بود. اقلیم كردستان عراق باید برنامه‌های خود را اعلام كند و ایران درحال حاضر تنها نظاره‌گر باشد. در این راستا ایران باید سیاست‌های خود را در حوزه انرژی و سایر فعالیت‌های اقتصادی تغییر دهد. این موضوع كمك می‌كند كه بنگاههای اقتصادی ایران كمتر آسیب ببینند.
با تهدید ترکیه مبنی بر اینکه عبور محموله‌های نفتی کردستان عراق از خاک خود را متوقف خواهد کرد، قیمت نفت برنت بالاترین میزان در دو سال گذشته را ثبت کرده است. تاثیر این تهدید بر قیمت جهانی نفت چگونه خواهد بود؟
منطقه کردستان عراق روزانه ۶۵۰هزار بشکه نفت در میدان‌های خود تولید می‌کند. این در حالی است که این منطقه ۱۵۰هزار بشکه در روز هم در منطقه کرکوک تولیدات دارد. موضوع تهدید تركیه و بیانیه دولت مركزی عراق و نیز همه‌پرسی كردستان در جهت استقلال‌طلبی، یك شوك برای منطقه بود. باید منتظر ماند تا در روزهای آتی مشخص شود وضعیت نفت اقلیم كردستان چگونه خواهد بود. قیمت نفت برنت طی زمان كاهش خواهد یافت. با توجه به اینكه تولید 10درصدی نفت در كركوك، تاثیر زیادی در كل نفت تولیدی جهان ندارد، قیمت نفت برنت به حالت عادی خود برمی‌گردد. البته ناگفته نماند كه تاثیرات بازار نفت بستگی به حركت‌های سایر كشورهای نفتی جهان دارد. نفت اقلیم كردستان مسیرهایی كه برای صادرات خود داشته، به‌ویژه مسیر تركیه را از دست می‌دهد و ناگفته نماند بیشتر درآمد اقلیم كردستان از طریق فروش نفت تامین می‌شد. جدا‌شدن كردستان عراق از دولت مركزی عراق می‌تواند اثرات و تبعات مختلفی را در پی‌داشته باشد. تصمیمات آتی دولت تركیه در مورد مسیرهای انتقالی خود می‌تواند در وضعیت اقتصادی اقلیم كردستان بسیار تاثیرگذار باشد.
با توجه به اینكه در اوایل سال جاری تعاملات نفتی ایران و عراق با دیدار وزیر نفت دو کشور قوت گرفت و باتوجه به وضعیت ایجادشده در كشور عراق، آیا ایران تعاملات خود را حفظ خواهد كرد؟
عراق برای تامین انرژی نیاز به گاز دارد. استقلال‌طلبی كردستان عراق، تاثیر لازم را بر این تفاهم دو طرفه ایجاد خواهد كرد. هنوز بر سر منطقه كركوك مناقشه وجود دارد و نمی‌شود عنوان كرد كه با اعلام استقلال كردستان عراق، مساله كركوك حل خواهد شد. با فرض اینكه كركوك كاملا در حیطه و نظارت اقلیم كردستان قرار گیرد، قطعا این موضوع بر تفاهمنامه ایران و عراق اثر گذار خواهد بود. در مذاكرات آتی كه بین دولت مركزی عراق و اقلیم در پیش است، وضعیت ایران نیز در صادرات گاز مشخص خواهد شد.
آیا وضعیت ایجادشده اقتصادی با استقلال‌طلبی اقلیم كردستان كوتاه‌مدت خواهد بود یا به درازا خواهد كشید؟
وضعیت ایجادشده غیرقابل پیش‌بینی است و هضم آن برای سایر كشورها، از جمله كشورهای منطقه، سخت است. با توجه به واكنش و مخالفتی كه قدرت‌های بزرگ سیاسی بین‌المللی در رابطه با این موضوع از خود نشان دادند، باید منتظر اقدام بعدی از سوی سایر كشورها و دولت عراق باشیم. این رویدادها در منطقه تنش زیادی ایجاد كرده و به بدنه اقتصاد نیز ضربه وارد می‌كند. این آسیب اقتصاد اقلیم و نیز سایر كشورهای تعامل‌كننده با آن را دربرمی‌گیرد. امید است دولت فعلی اقلیم آرامش را حاكم و از انجام اقدامات تنش‌زا خودداری كند. باید زمان طی شود تا برنامه‌های اقلیم مشخص شود و بتوان پیش‌بینی كرد آیا تداومی در این زمینه وجود دارد یا اینکه ما شاهد نوعی بی‌‌‌ثباتی پس از اعلام نتایج همه‌پرسی اقلیم کردستان خواهیم بود. تمام كشورهای منطقه باید سعی كنند جهتگیری خود را در راستای ایجاد آرامش در منطقه قرار دهند تا فعالیت‌های اقتصادی دچار آسیب زیادی نشود، به‌ویژه كه بسیاری از بنگاههای ایران با اقلیم كردستان تعاملات زیادی دارند. در این راستا باید در جهتی گام برداشت كه مردم ایران و سایر كشورها و نیز مردم كرد اقلیم كردستان در تنگنا قرار نگیرند. باید سیاستی را به كار برد كه در آینده در صورت ایجاد تحول، كمترین تنش حاصل شود.
منبع:آرمان امروز
یک نظر اضافه کنید
شماره موبایل شما منتشر نخواهد شد.پر کردن فیلد های ستاره دار اجباری است.*
امتیاز شما