رقابت نفت شیل و نفت ما به کجا می رسد؟

رقابت نفت شیل و نفت ما به کجا می رسد؟

رضاپدیدار

تحولات امروز بازار جهانی نفت به دو بخش تقسیم می شود. یک بخش واقعیت هاست و یک بخش پیش بینی هایی است که توسط کارشناسان و گروه های مختلف انجام می شود. اکنون دو گروه صاحب نظران و حرفه ای ها و صاحبان منافع و اثرگذاران در این بازار درباره موضوع اظهار نظر می کنند درحالیکه پیش از این صرفا با پیش بینی های کارشناسان و صاحب نظران رو به رو بودیم. این باعث شده با حجمی از اظهارات تخصصی و غیرتخصصی مواجه شویم در حالیکه پارامترهای زیادی در عرصه انرژی و نفت تعیین تکلیف می کنند. اکنون منابع جدید یعنی نفت شیل یا نفتی که از ماسه های رُسی به دست می آید، در رقابت با نفتی که از سایر ذخایر طبیعی حاصل می شود، قرار گرفته است و  اظهار نظرهای مستقیم و غیرمستقیم غیرتخصصی بعضا ترفندی برای اثرگذاری بر این رقابت است.

پارامتر تعیین کننده در این رقابت هزینه تولید نفت است که در تعیین قیمت اثرگذار است. هزینه تولید نفت از میادین نفتی و منابع متعارف در کشورهای مختلف متفاوت است. در کشورهایی مثل ایران و عربستان هزینه تولید نفت در پایین ترین سطح قرار دارد اما استخراج نفت از منابع شیل که عمدتا در منطقه آمریکای شمالی تولید می شود، هزینه بالایی می طلبد تا جایی که قیمت تمام شده تولید نفت از این منابع سه تا چهاربرابر قیمت تمام شده نفت تولیدی از منابع متعارف است. دسترسی به منابع شیل به راحتی ممکن نیست درنتیجه این نفت نمی تواند در رقابت با منابع متعارف قرار بگیرد. این اصلی است که باید حتما در مورد آن اطلاع رسانی کنیم.

اما در زمینه منابع متعارف باید دو نکته مهم را در نظر گرفت. نکته اول میزان مصرف حال حاضر است و نکته دوم روند افزایش مصرف برای سال آینده و سال های آتی است. تقریبا می توان گفت که 95 تا 96 میلیون بشکه نفت در دنیا در روز مصرف می شود. پیش بینی اما این است که مصرف در سال 2018 مرز 97 میلیون شبکه را رد کند یعنی 2.3 درصد افزایش نسبت به سال گذشته میلادی. با در نظر گرفتن روند افزایش مصرف و تعادلی که به دلیل اجرای طرح فریز نفتی با موافقت 14 کشور عضو اوپک و 11 تولیدکننده غیراوپکی انجام شده، در سال جاری میلادی به ثبات در قیمت نفت می رسیم و دیدید که حتی در پیک مصرف به دلیل زمستان در نیمکره شمالی، روند تقاضای نفت نسبت به عرضه آن پیشی گرفت و قیمت را تا مرز 70 دلار برای هر بشکه افزایش داد.

باتوجه به این قیمت جهانی نفت روند افزایش را ادامه می دهد. در سال جاری میلادی دامنه قیمت نفت کمتر از دامنه 60 تا 65 دلار  نخواهد بود اما ممکن است در سال 2019 که آمریکا اعلام کرده تولید نفت را بیشتر می کند، قیمت نفت منابع متعارف تحت تاثیر منابع شیل قرار بگیرد.

نفت ایران در سبد نفتی اوپک جز نفت های مرغوب جهان است. نفت سبک ایران با API بالای 30 از نفت های مرغوب است که در ماه جاری برای تحویل در ماه مارس و آوریل در دامنه 64 تا 65 دلار برای هر شبکه قیمت گذاری شده است. قیمت نفت سنگینی ایران با API زیر 30 هم 61 تا 60 دلار برای فروش در بازارهای منطقه و بورس های شرق آسیا  از جمله توکیو، شانگهای و سنگاپور  قیمت گذاری شده است. مشتریان شرق آسیایی ایران مثل چین، کره جنوبی و ژاپن برای تحویل در ما آینده میلادی نفت ایران را در دامنه 60 تا 62 دلار برای هر شبکه خریداری می کنند.

منبع:اتاق بازرگانی تهران