طرح عملیات بانکداری بدون ربا همه چیز را پیچیده تر می کند

طرح عملیات بانکداری بدون ربا همه چیز را پیچیده تر می کند

کوروش پرویزیان(عضو هیات نمایندگان اتاق تهران، مدیرعامل بانک پارسیان)

فکر می کنم طرح عملیات بانکداری بودن ربا که از سوی نمایندگان مجلس و در روزهای پایانی کارشان در حال پیگیری است با این عجله قابل بررسی نیست؛ برای چنین طرح هایی باید از ظرفیت جلب مشارکت دولت، شبکه بانکی، بخش خصوصی و... استفاده و آن را اعمال کرد. به اضافه این که اجازه بدهیم در یک شرایط مناسب تری روی این قانون پایه و مادر کار انجام شود تا به صورت پخته نتیجه بیرون بیاید و عملیات بانکی در عمل پیچیده تر نشود.

دراصلاح قانون عملیات بانکی بدون ربا و لایحه جامع بانک داری هدف و منظر اصلی باید این باشد که کسب و کارهای بخش خصوصی بهتر از گذشته سامان دهی و انجام شود و رابطه بین بانک و مشتریان بهتر تعریف شود. طرح عملیات بانکداری بدون ربا که از سوی نمایندگان مجلس مطرح شده موضوع و مشکلات کنونی را نمی تواند حل کند بلکه پیچده تر می کند، اگر رابطه بانک و مشتری در نظر گرفته نشود و اگر از نظر صاحبان کسب و کار، اتاق بازرگانی و فعالین بخش خصوصی استفاده و لحاظ نشود بخش شفاف سازی، ساده سازی، قابل کنترل بودن انجام نمی شود.

بخش خصوصی همیشه با نظام بانکی در چند نکته مهم در تعامل بوده است؛ یکی بحث نرخ سودهاست یکی بحث جریمه تاخیر تادیه دین، یکی بحث تامین مالی و... که هیچکدام از این چالش ها در این طرح حل نمی شود. مثلا درباره مسئله جریمه تاخیر قبلا بانک ها این را می گرفتند و اگر کسی به موقع تسهیلات خود را پرداخت نمی کرد هیات مدیره بانک می توانست این را ببخشد و تصمیم بگیرد اما الان در این طرح این پیش بینی شده که به جای اینکه بانک این جریمه را بگیرد یک صندوقی یا بانک مرکزی جایگزین بانک شود و جریمه را دریافت کند؛ در حقیقت خود مسئله حل نشده است و آن شبه ای که برای غیرشرعی و ربوی بودن مطرح است اینجا همچنان وجود دارد چون اصل موضوع گرفتن این جریمه هست که مورد اشکال فعالین اقتصادی است. در مورد نرخ سود هم به این شکل است و ماجرا در طرح نمایندگان حل نشده.

همچنین گذاشتن ناظر شرعی در شعب موضوع دیگری است که طراحان طرح عملیات بانکداری بدون ربا گذاشته اند مانند ناظرین ذبح شرعی در کشورهای غیر مسلمان که الان داریم؛ می خواهند چنین چیزی را در بانک ها هم رایج کنند و ناظر شرعی به بانک ها اضابه شود که خودش محل اشکال است. باید به این موضوع توجه کرد که ما باید از ابزارهای نوین بانکی و مدرن و بانک داری کلاسیک استفاده کنیم. از سوی دیگر بحث عملیات بانکی بین الملل، بحث اعتبار در حساب جاری، بحث خرید دین، بحث ماهیت اعتبار، بحث ماهیت پول و شبه پول، بحث ماهیت بانک و عملیات بانکی، بحث قراردادهای بانکی و... مثل قبل محل مناقشه هست و مسئله ای را طرح جدید حل و فصل نمی کند. مثلا در موضوع عقود مشارکتی که محل اشکال جدی فعالین اقتصادی هست این طرح مشکل را حل نمی کند.اشکال قبلی سوری بودن عملیات بود و اینجا هم به دلیل این که این نوع عقد ممکن است با عملیات معمول بانک داری سازگاری چندانی نداشته باشد چالشش مثل قبل وجود دارد.

منبع:اتاق بازرگانی تهران