معدنی‌ها سال گذشته را با افت تولید سپری کردند و آمارها از شرایط نامساعد این بخش حکایت داشت، اما جدیدترین داده‌های اعلام شده از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت از بازگشت رونق به این بخش حکایت دارد؛ به‌طوری که از میان 12 محصول در دو ماه نخست سال جاری تنها چهار محصول افت تولید داشته‌اند و سایر محصولات توانستند افت تولید سال گذشته را جبران کنند. رکود حاکم در بازار داخلی از یکسو و چالش‌های به وجود آمده در بازارهای صادراتی از سوی دیگر عمده دلایلی است که فعالان بخش معدن افت تولید محصولات این گروه در سال گذشته را به آن نسبت دادند و اعلام کردند تا زمانی که راهکاری برای خروج از رکود در بازار داخلی در نظر گرفته نشود و دولت موانع به وجود آمده در بازارهای صادراتی را برطرف نکند، تولید محصولات معدنی همچنان با افت همراه خواهد بود. حال با توجه به آمار دو ماه نخست سال جاری می‌توان گفت بخش اعظمی از چالش‌های پیش روی این بخش برطرف شده و شرایط برای رشد محصولات معدنی در کشور فراهم شده است.

از سوی دیگر آمار اعلام شده بیانگر آن است که در دو ماه منتهی به اردیبهشت سال جاری از مجموع 55 کالای منتخب صنعتی، معدنی و پتروشیمی، 12 محصول منتخب صنعتی از مجموع 30 محصول افت تولید را تجربه کردند و تولید «الیاف اکریلیک» نیز که از سال گذشته به دلیل بروز مشکل در یکی از واحدهای اصلی تولیدکننده این محصول با چالش مواجه بود نیز در مدت زمان مذکور به‌طور کامل متوقف شده است. با توجه به آمار مذکور می‌توان گفت هرچند معدنی‌ها در این دوره زمانی توانستند رشد قابل قبول را تجربه کنند، اما صنعتی‌ها سال جدید را چندان خوب شروع نکرده‌اند. آمار اعلام شده درخصوص معدنی‌ها نیز بیانگر آن است که از میان 12 کالای منتخب معدنی در دو ماه منتهی به اردیبهشت ماه 4 محصول منتخب افت تولید را تجربه کرده‌اند، اما در بخش محصولات پتروشیمی نیز به تفکیک محصولات شیمیایی و پلیمری از میان 13 محصول منتخب در مجموع 3 محصول پلیمری و یک محصول شیمیایی افت تولید را تجربه کردند که با این شرایط می‌توان گفت این گروه نیز سال جاری را با رشد آغاز کرده است.

صنعتی‌های منتخب با رشد مثبت

براساس آمار اعلام ‌شده در مدت زمان مورد بررسی «اتوبوس و مینی‌بوس، کمباین، تراکتور، دوده و ماشین لباسشویی» بیشترین رشد تولید را در میان محصولات صنعتی داشته‌اند. به اعتقاد کارشناسان، تسهیل دسترسی به مواد اولیه در صنایع منتخب، افزایش تقاضا در بازار، انعقاد قراردادهای جدید، کاهش واردات و... عمده دلایلی است که می‌تواند رشد تولید در بخش صنعت را رقم بزند. آمار اعلام‌ شده حکایت از آن دارد که در مدت زمان مورد بررسی «اتوبوس و مینی‌بوس» بیشترین رشد تولید در میان محصولات صنعتی را داشته به‌طوری که مجموع «اتوبوس و مینی‌بوس» تولید شده در این مدت برابر با 278 دستگاه بوده و در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشد بیش از 79 درصدی را تجربه کرده است، براساس این گزارش رفع تحریم‌ها بیشترین اثرگذاری را در این گروه برای عبور از رکود به همراه داشته است. مجموع تولید «کمباین» نیز در این مدت برابر با 101 دستگاه بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشدی نزدیک به 66 درصد داشته است. «تراکتور» تولیدی در دو ماه نخست سال جاری نیز برابر با دو هزار و 149 دستگاه بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشدی 5/ 29 درصدی را تجربه کرده است.

«دوده» نیز به‌عنوان چهارمین محصولی که در این مدت رشد تولید را تجربه کرده در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشد نزدیک به 22 درصدی داشته است، واردات «دوده» و رويكرد صادراتي برخي شركت‌ها از جمله دلایلی است که می‌توان رشد تولید «دوده» را به آن نسبت داد، مجموع دوده تولید شده در مدت زمان مورد بررسی برابر با 17 هزار و 400 تن بوده است. «ماشین ‌لباسشویی» تولیدی در کشور نیز در این مدت برابر با 94 هزار و 400 دستگاه بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل این محصول صنعتی نیز رشدی 20 درصدی را تجربه کرده، افزایش تقاضا در بازار، عمده دلیلی است که رشد تولید این محصول صنعتی به آن نسبت داده شده است.

صنعتی‌های منتخب با رشد منفی

از سوی دیگر و براساس آمار اعلام شده در دو ماه نخست سال جاری «روغن موتور صنعتی تصفیه اول، ‌وانت، کارتن، کولرآبی و الکتروموتور» بیشترین افت تولید در میان 30 محصول منتخب صنعتی داشته‌اند. در میان محصولاتی که بیشترین افت تولید را در مدت زمان مورد بررسی تجربه کرده‌اند، می‌توان به «روغن موتور صنعتی تصفیه اول» اشاره کرد که افت بیش از 51 درصدی داشته است؛ براساس آمار اعلام شده تولید این محصول در مدت زمان مورد بررسی برابر با30 هزار و 500 تن بوده است. «وانت» تولیدی در کشور نیز در مدت زمان مورد بررسی از افت تولید بی‌نصیب نبوده، به‌طوری که برای این محصول در مدت زمان مورد بررسی افت نزدیک به 34 درصدی ثبت شده، مجموع «وانت» تولیدی در کشور در این مدت برابر با 7 هزار و 700 دستگاه است.

از سوی دیگر کاهش تقاضای صنایع مرتبط عمده دلیلی است که موجب شد تولید «کارتن» نیز نسبت به مدت مشابه سال قبل افت نزدیک به 25 درصد را تجربه کند. براساس آمار اعلام شده در مدت زمان مورد بررسی کارتن تولیدی در کشور برابر با 35هزار و 400 تن بوده است. «کولر آبی» چهارمین محصولی است که در این دوره افت تولید را تجربه کرد، ‌براساس آمار اعلام شده در مدت زمان مورد بررسی در مجموع 177 هزار و 300 دستگاه «کولرآبی» در کشور تولید شده که با افت نزدیک به 24 درصد همراه بوده است. تولید «الکتروموتور» در کشور نیز در این دوره افت بیش از 16 درصدی داشته است.

محصولات معدنی منتخب

از سوی دیگر براساس آمار اعلام شده از میان 13 محصول منتخب معدنی نیز «فولاد خام، شیشه جام، چینی بهداشتی، محصولات فولادی و کاشی و سرامیک» در دو ماه نخست سال جاری بیشترین رشد تولید را تجربه کرده‌اند. تولید «فولاد خام» در مدت زمان مورد بررسی برابر با 4میلیون و 180 هزار و 200 تن بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشد بیش از38 درصدی داشته است. تولید «شیشه جام» نیز در این مدت برابر با 133 هزار و 900 تن بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشدی بالغ بر 35 درصد داشته است.

«چینی بهداشتی» نیز در مدت زمان مورد بررسی با تولید 12 هزار و 500 تنی در کشور توانست رشد بیش از 33 درصد را ثبت کند. «محصولات فولای» چهارمین محصولی است که در مدت زمان مذکور رشد بیش از 28 درصدی را تجربه کرده است،‌ مجموع «محصولات فولادی» تولیدی در دو ماه منتهی به اردیبهشت برابر با سه میلیون و 478 هزار و 900 تن است. «کاشی و سرامیک» نیز در این دوره از رشد تولید بی نصیب نبوده به‌طوری که تولیدکنندگان این محصول با تولید 35 میلیون و 961 هزار و 600 مترمربع در مدت زمان مورد بررسی توانستند رشد نزدیک به 24 درصد را تجربه کند. اما درخصوص محصولات معدنی که در این مدت افت تولید را تجربه کرده‌اند می‌توان به «ظروف شیشه ای،‌کاتد مس، سیمان، شمش آلومینیوم و کنسانتره زغال سنگ» اشاره کرد که در دوماه نخست سال جاری به ترتیب افت 4/ 20، 1/ 9، 7/ 5، 9/ 4 و 3 درصدی داشته‌اند.

روند محصولات منتخب پتروشیمی

اما در بخش کالاهای منتخب پتروشیمی به تفکیک محصولات شیمیایی و پلیمری نیز در مدت زمان مورد بررسی «(SBR) استایرن بوتادین رابر»، «(PS) پلی استایرن»، اوره، «(PVC) پلی‌وینیل کلراید» و آمونیاک بیشترین رشد تولید در میان محصولات منتخب پتروشیمی را به خود اختصاص داده‌اند. براساس آمار اعلام شده مجموع «(SBR) استایرن بوتادین رابر» تولید شده در دو ماه نخست سال جاری برابر با 10 هزار تن بوده که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل رشدی حدود 104 درصد را ثبت کرده است. تولید «(PS) پلی‌استایرن» نیز در این مدت برابر با 44 هزار تن بوده که رشدی حدود 41 درصد را در مقایسه با سال گذشته داشته است. اما اوره تولیدی در این دوره نیز برابر با 931 هزار تن بوده و رشد آن 5/ 22 درصد بوده، درخصوص «(PVC) پلی‌وینیل کلراید» نیز تولید ثبت شده برابر با 91 هزار تن است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل از رشد بیش از 24 درصد حکایت دارد. اما «آمونیاک» تولیدی در این مدت نیز برابر با 697 هزار تن بوده که رشدی 4/ 15 درصدی را در مقایسه با دوره مشابه سال قبل تجربه کرده است.

در مقابل محصولات شیمیایی که در این دوره رشد تولید داشته‌اند می‌توان به افت تولید حدود 48 درصدی «(PBR) پلی‌بوتادین رابر» و افت تولید «(AE) اکریلونیتریل بوتادین استا» اشاره کرد، افت تولید این محصول حدود 28 درصد ثبت شده است. «(PP) پلی‌پروپیلن» سومین محصولی است که بیشترین افت تولید را داشته است. براساس آمار اعلام شده در دو ماه نخست سال جاری این محصول افت بیش از 10 درصد را تجربه کرده است. در کنار محصولات شیمیایی که افت یا رشد تولید را تجربه کرده‌اند روند تولید دو محصول «(ER)اپوکسی‌رزین» و «(PC) پلی‌کربنات» در آمار دو ماه نخست سال جاری قید نشده و وضعیت تولید این محصولات نامشخص است.

منبع:دنیای اقتصاد