شرايط تداوم كاهش نرخ تورم

 دولت سياست‌هاي جسته و گريخته‌يي براي تحريك تقاضا، كه هم انبساط مالي و هم انبساط پولي را درپي داشته، دنبال كرده است اما اينكه تا چه اندازه اين سياست‌ها مي‌تواند روند كاهشي نرخ تورم را در ماه‌هاي آينده ادامه‌دار كند به چند پارامتر نياز است. از زماني كه دولت يازدهم بر سر كار آمد، كابينه اقتصادي تدبير و اميد به كاهش نرخ افسارگسيخته تورم كه از دولت پيشين به‌جا مانده بود، متمركز شد. آنها با چالشي رو‌به‌رو بودند كه راهي جز تك‌رقمي كردن آن نداشتند.

خوشبختانه دولت توانست به هدف موردنظر خود كه تورم تك‌رقمي بود، دست پيدا كند. اما در اين بين بحثي كه اكنون در اقتصاد كشور وجود دارد كه بسيار هم حائزاهميت است، بحث ركود حاكم بر بخش‌هاي مختلف اقتصادي است. ركود تنيده شده بر اقتصاد ايران جدا از بحث زمان ظهورش، در حال حاضر ناشي از سمت تقاضاست. به اين معنا كه قدرت خريد نه براي بنگاه‌ها و نه براي خانوارها وجود ندارد و بالطبع زماني كه تقاضا و خريدي وجود نداشته باشد، رشد اقتصادي هم صورت نمي‌گيرد و قيمت‌ها هم افزايش پيدا نمي‌كند.

اما اينكه دولت تا چه زماني درنظر دارد كه روند رو به كاهش نرخ تورم را ادامه دهد بايد بر گزينه‌يي تاكيد كرد كه در مقابل دولت قرار دارد و دولت هم تحت فشارهايي به آن تن مي‌دهد، بحث تسهيل تقاضاست. اگر در فاصله دوران فعاليت دولت يازدهم، دولتمردان فعاليت‌هايي انجام مي‌دادند كه مي‌توانست بخش عرضه را به نوعي توانمند كرد، سياست‌هاي تحريك تقاضا مي‌توانست همچنان انجام شود بدون اينكه قيمت‌ها افزايش پيدا كند. در يك قاعده كلي اگر بخش عرضه به بخش تقاضا پاسخ مناسب دهد، قيمت‌ها افزايش پيدا نخواهد كرد و اگر نتواند پاسخگو باشد، تبعا افزايش تقاضا به افزايش قيمت منتهي خواهد شد.

اما عامل ديگري كه وجود دارد اين است كه دولت در چه حجمي مي‌خواهد تقاضا را تحريك كند و چه فعاليت‌ها و اقداماتي را براي تحريك تقاضا در نظر دارد كه از ديدگاه من به نرخ قيمت‌ها و چرخش آن مرتبط است. البته به نظر نمي‌رسد حداقل تا پايان امسال و عمر اين دولت تورم افزايش چشمگيري پيدا كند چراكه كاهش نرخ تورم، تنها دستاورد دولت به‌شمار مي‌رود و به نظر نمي‌رسد دولت به اين راحتي‌ها اين دستاورد را از كف دهد.

ازسوي ديگر يكي از اهداف تيم اقتصادي دولت تثبيت نرخ تورم در يك سطح معقول براي ثبات بخشي به اقتصاد است. اينكه صرف تورم تك‌رقمي، باتوجه به اينكه در هدف‌گذاري برنامه ششم توسعه كه حدود 9درصد است، مي‌توان اين هدف را محقق كرد يا نه، بايد عنوان كرد كه تورم تك‌رقمي درواقع شاه‌بيت هرگونه برنامه‌ريزي اقتصادي در كشور است. نمي‌توان هيچ‌گونه برنامه‌ريزي و اميد به پيشرفتي وجود داشته باشد در صورتي كه تورم‌هاي چندرقمي در كشور به چشم بخورد. اينكه دولت توانسته در اين فاصله به نرخ 8.7درصدي برسد بسيار مطلوب و حائزاهميت است اما اينكه بتواند اين نرخ را در اين سطح نگهداري كند، نيازمند اقدامات ديگري است كه دولت در آينده بايد انجام دهد.

دولت بايد بخشي را كه مربوط به عرضه، توليد، رشد اقتصادي و اشتغال است را درنظر داشته باشد و بتواند اين بخش‌ها را تحريك كند. اين مساله را بايد درنظر داشت كه به‌دليل شرايطي كه در آن قرار داريم و به‌دليل نبود تقاضا، قيمت‌ها هم با كاهش مواجه شده است و به‌راحتي هم مي‌تواند تغيير پيدا كند. اين درحالي است زماني كه با كارشناسان و مردم صحبت مي‌كنيد درست است كه نرخ كاهش پيدا كرده اما همه اين انتظار و ترس را دارند كه به‌زودي اين نرخ دوباره با افزايش مواجه خواهد شد.

همچنين اين موضوع را بايد درنظر داشت فاكتورهايي كه در نرخ تورم تاثيرگذار خواهند بود زماني كه قيمت‌ها افزايش پيدا كند، تغيير خواهند كرد. بنابراين اينكه نرخ تورم روند نزولي در پيش گيرد يك بحث است و اينكه اين اطمينان بخشيده شود كه اين نرخ پايين خواهد ماند، بحثي ديگر. پايين ماندن نرخ تورم هم به اقدامات دولت در بخش عرضه و توليد بازمي‌گردد. آن زمان است كه مي‌توان اطمينان بخشيد كه نرخ تورم در سطحي مطلوب و با روند نزولي پيش خواهد رفت.

ازسوي ديگر عمده كشورهاي دنيا هسته سخت تورم را شكافته و به تورم زير 5درصد دست پيدا كرده‌اند. درخصوص اينكه اين موضوع مي‌تواند در آينده نزديك يكي از سرفصل‌هاي عملكرد اقتصادي دولتمردان در ايران هم باشد بايد گفت در دنياي امروز پايين نگه داشتن نرخ قيمت‌ها يك لازمه به‌شمار مي‌رود. يعني اگر در ايران بخواهيم رشد را تجربه كنيم يا به توليدكنندگان اين اطمينان را دهيم كه در يك فضاي مطلوب اقتصادي فعاليت دارند يا به نسل جوان اميد بخشيم كه اشتغال‌آفريني خواهيم كرد، چاره‌يي نيست جز اينكه به اقتصاد كشور ثبات بخشيم و ثبات بخشيدن يعني تورم را روزبه‌روز كاهش دهيم و اينكه بتوانيم به نوعي شوك‌هايي كه به اقتصادمان وارد مي‌شود را مهار كنيم تا بتوانيم نرخ تورم را پايين نگه داريم.

اما اينكه نرخ تورم تك‌رقمي شود و نوسانات كمي هم داشته باشد و افراد به اين اطمينان دست پيدا كنند كه اين نرخ پايين خواهد ماند، لازمه رشد اقتصادي است و بدون اين امر رشد و توسعه امكان‌پذير نخواهد بود.

منبع:تعادل