سیاست‌های مالیاتی دولت منسجم باشد

سیاست‌های مالیاتی دولت منسجم باشد

توفیق سیاست های مالیاتی دولت هر چند طی چند ماه اخیر قابل توجه به نظر می رسد، اما واقعیت اقتصاد ایران نشان می دهد تا دستیابی به موفقیت راه درازی در پیش است، چرا که با وجود قاطعیت سازمان مالیاتی کشور در وصول مالیات از نهادها و بنگاه های اقتصادی، همچنان حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی در کشور وجود دارد. این میزان از فراهای مالیاتی ناشی از شرکت‌هایی است که قابل شناسایی هستند و فعالیت آنها توسط نهادهای مربوطه رصد می شود. اگر به این تعداد، شرکت هایی را نیز اضافه کنیم که اساسا فعالیت آنها به صورت زیرزمینی صورت می گیرد، فرارهای مالیاتی ارقام بسیار هنگفتی را شکل می دهند. گذشته از این، هنوز معافیت های مالیاتی زیادی در اقتصاد کشور وجود دارد که نهادها و بنیادهای مختلف با استناد به مفاد این گونه معافیت ها، همچنان از پرداخت مالیات طفره می روند. بنا بر اعلام مقامات مسئول، حدود ۴۰ درصد از بنگاه هایی که در کشور فعالیت اقتصادی می کنند، تحت عناوین مختلف و از جمله فعالیت‌های خیریه از پرداخت مالیات معاف هستند. مضاف بر اینکه، همچنان ۲۰ درصد از مجموع فعالان اقتصادی ایران به هر نحوی از دادن مالیات فرار می کنند. چنانچه در نظر بگیریم مجموع مالیات وصول شده تا پایان سال جاری به حدود ۹۰ هزار میلیارد تومان بالغ شود، در واقع حدود ۱۳۰ هزار میلیارد تومان مالیات وصول نشده به دلیل معافیت های متعدد و فرارهای مالیاتی همچنان در اقتصاد ایران خودنمایی می کند. اینها البته بخشی از مشکلات نظام مالیاتی کشور است، چرا که اقتصاد ایران به دلیل ماهیت، دارای دو وجه داخلی و خارجی است و در هر دو وجه به لحاظ پرداخت های مالیاتی با مشکلاتی رو به رو است. در بخش خارجی، آمار بالایی از کالاهای قاچاق وجود دارد که یا از مبادی غیر رسمی وارد می شوند و در نتیجه به طور مستقیم بسیاری از قواعد گمرکی و مالیاتی را دور می‌زنند یا اینکه از مبادی رسمی وارد شده و با انواع ترفندها، از شمول پرداخت مالیات فرار می کنند. اگر این بخش گسترده از مالیات های وصول نشده را محاسبه کنیم، در واقع مشاهده می شود که عدد اعلام شده تا نقطه مطلوب چه فاصله طولانی‌ای دارد. اما در اقتصاد داخلی هم که متکی به تولید و تجارت درون مرزی است، باز هم تناقضات زیادی وجود دارد. از یک سو، تعداد زیادی از بنگاه های اقتصادی با انواع عناوین از دادن مالیات معاف می شوند و از سوی دیگر، دولت مالیات های سنگینی از نهادهای اقتصادی دریافت می کند که به دلیل وجود رکود تعمیق شده، در پرداخت آن با مشکلات زیادی مواجه هستند. این اقدام اساسا عملی وارونه است، چرا که در کشورهای توسعه یافته، در دوران رکود، دولت تلاش می کند تا با دریافت کمترین میزان مالیات، به بنگاه های تولیدی در حال رکود کمک کند تا بتوانند از وضعیت بحرانی خارج شوند، اما در ایران با اتخاذ سیاست های مالیاتی سختگیرانه بنگاه های تولیدی در شرف بحران نه تنها نجات پیدا نمی کنند، بلکه با سرعت بیشتری به قهقرا می روند. دولت باید در این زمینه یک سیاست منسجم و کارآمد تبیین و اجرایی کند.