استراتژی جدید ورود سرمایه

 استراتژی جدید ورود سرمایه

ستاد اقتصادی پساتحریم در شرایطی در اتاق بازرگانی تهران فعالیت دارد که در دوره جدید اقتصادی، تمایل سرمايه‌گذاران برای ورود به بازار ایران دوچندان شده است. در نتیجه یکی از مهم‌ترین اقداماتی که در این ستاد انجام مي‌شود، مربوط به هدایت سرمايه‌گذاران است. مرکز مشاوره سرمايه‌گذاری و کمیته سرمايه‌گذاری در این خصوص فعال هستند. از این رو با رئيس ستاد اقتصادی پساتحریم به گفت‌وگو نشسته‌ایم. مهدی جهانگیری عملکرد این ستاد و مرکز مشاوره سرمايه‌گذاری اتاق تهران را تشریح مي‌کند. وی از عملکرد شرکت‌‌‌های مشاوره سرمايه‌گذاری در دنیا مي‌گوید و از تدوین بسته سرمايه‌گذاری برای چینی‌‌‌ها خبر مي‌دهد.

ستاد اقتصادی پساتحریم بعد از لغو تحریم‌‌‌ها و برجام تشکیل شده است. هدف از راه‌اندازي این ستاد چه بوده است؟

بعد از ماجرای برجام، برای اتاق بازرگانی به عنوان نماینده بخش خصوصی، این موضوع دارای حساسیت خاصی بود؛ وجود هیئت‌‌‌های متعددی که مي‌آمدند و علاقه‌مندی به سرمايه‌گذاری در ایران ضرورت وجود چنین ستادی را دوچندان مي‌کرد. با توجه به اهمیت اين موضوع ما باید در این شرایط یک بررسی اجمالی انجام مي‌دادیم. بر همین اساس، هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی ایجاد ستاد پساتحریم را در اتاق، مصوب کردند و این ستاد در اتاق تهران تشکیل شد. بعد از تشکیل و راه‌اندازی ستاد، کمیته‌‌‌هایی را که نیاز بود نیز تشکیل دادیم. از جمله کمیته سرمايه‌گذاری، کمیته بین‌الملل. این کمیته‌‌‌ها برنامه‌‌‌های خود را براساس آنچه به عنوان هدف مطرح شده بود تدوین کردند. هدف مطرح‌شده نیز از بین بردن گلوگاه‌ها و تسهیل سرمايه‌گذاری خارجی است. از این رو قرار است در قالب پیشنهاد به دولت و مجلس برای اصلاح دستورالعمل‌ها یا رویه‌‌‌ها یا اصلاح قوانین دست‌وپاگیری که مي‌تواند مانع پیشرفت کار باشند، اقداماتی صورت گیرد و برای این موضوع کمیته سرمايه‌گذاری به طور جدی کار را دنبال مي‌کند. به‌زودی موانعی را که در قانون سرمايه‌گذاری خارجی پیش روی ماست، به طور دقیق به مجاری مربوطه آن اعلام مي‌کنیم. یک بخش هم مربوط به حوزه مشاوره سرمايه‌گذاری است. طبیعی است که هر سرمايه‌گذار، چه داخلی و چه خارجی، برای آغاز فعالیت، نیاز به اطلاعات در خصوص رویه‌‌‌ها و قوانین و مقررات آن بخش دارد. به‌ویژه در بخش‌‌‌های مالیات، بیمه وسیاست‌‌‌های انرژی. ما با راه‌اندازی مرکز مشاوره سرمايه‌گذاری در اتاق تهران و عقد قرارداد با شرکت‌‌‌های مطلع در این موضوع، اعم از داخلی و خارجی که مطلع از قوانین بین‌المللی هستند، توانسته‌ایم در این راه گام برداریم و با راه‌اندازی مرکز مشاوره سرمايه‌گذاری مي‌توانيم اطلاعات مناسب را در اختیار سرمايه‌گذاران قرار بدهیم.

با توجه به اینکه ما قبلاً چنین چیزی را نداشته‌ایم. از زمانی که این مرکز مشاوره راه‌اندازی شده، چقدر توانسته است برای ورود سرمايه‌گذاران راه‌گشا باشد؟

ما قبلاً چنین مرکزی را نداشته‌ایم. به طور طبیعی راه‌اندازی و جا انداختن یک موضوع جدید برای سرمايه‌گذاران و اعضای اتاق، مستلزم اطلاع‌رسانی دقیق و آشنایی بیشتر سرمايه‌گذاران است. خانم مستوفی مسئولیت این مرکز را برعهده دارند، با چند شرکت خارجی قرارداد امضا کرده‌اند. یکی از شرکت‌‌‌های خارجی، همایشی در تهران بین گروه‌های ایرانی و ایتالیایی برگزار کرد. شرکت‌‌‌هایی هستند که به همکاری با ایران علاقه‌مندند. علاقه‌مندان به سرمايه‌گذاری در ایران سعی مي‌کنند اطلاعات خود را از این کشور کامل کنند. این امر زمان‌بر است و اتاق تهران نسبت به این موضوع حساسیت نشان داده است. من امیدوار هستم در کوتاه‌ترین زمان ممکن این مرکز بتواند نقش خودش را ایفا بکند.

شرکت‌‌‌های مشاوره چه‌کاری را انجام مي‌دهند؟ آیا کار آنها آشنایی تجار دو کشور با یکدیگر است، یا اینکه شرایط سرمايه‌گذاری را در ایران برای تجار خارجی توضیح مي‌دهند و فرصت‌‌‌ها را به اینها معرفی مي‌کنند؟

همه این موارد را شامل مي‌شود. نکته‌ای که وجود دارد این است که وقتی سرمايه‌گذار خارجی وارد یک کشور مي‌شود، مهم‌ترین دغدغه‌اش امنیت سرمايه‌گذاری از حیث برگشت منابعی است که مي‌آورد. اینکه فرآیند برگشت پول او به چه شکلی خواهد بود؟ امنیت سرمايه‌گذاری او از حیثی که بتواند برگشت داده شود به چه صورت خواهد بود؟ بحث‌‌‌های مالیاتی این وجه چيست؟ آیا معاف از مالیات است؟ مشمول پرداخت چه درصدی از مالیات است؟ قوانین مربوط به بیمه و موضوعاتی که مربوط به بخش سرمایه است چگونه است؟ همه اینها سؤالاتی است که باید برای سرمايه‌گذار تبیین شود تا او نیز بتواند مسیر خود را مشخص کند. در بخش دیگر نیز مزیت‌‌‌های سرمايه‌گذاری را باید به سرمايه‌گذاران خارجی توضیح داد. ما درحال حاضر مشکل جدی‌اي که در کشور داریم این است که بیشتر اطلاعاتی که از طرق مختلف و به طور مشخص از دولت ارائه مي‌شود، در بخش مزیت‌‌‌ها است و کمتر به ارائه اطلاعات مطابق با استانداردهای سرمايه‌گذاری پرداخته‌ایم. این اطلاعات مي‌تواند شامل مجوزهای پروژه، زمین، FS و بیزنس پلنی که مورد قبول بانک بین‌المللی و سایر موارد است، باشد. تاکید ما در بخش کمیته سرمايه‌گذاری بر این است که در همایش‌‌‌های برون‌مرزی بسته سرمايه‌گذاری را ارائه بدهیم. در حال حاضر در این بخش، مشغول تدوین بسته‌ای برای کشور چین هستیم. ما چین را به عنوان یک ظرفیت خوب برای سرمايه‌گذاری در ایران مي‌بینیم. چینی‌‌‌ها هم در فضای تحریم با ما رابطه خوبی داشتند و هم اینکه در پساتحریم باید مورد توجه باشند. قصد داریم در اولین فرصت با دست پر یک نشست مشترک با چینی‌‌‌ها برگزار کنیم. برگزاری آن نشست با ارائه چنین بسته‌ای، قطعاً مي‌تواند ما را به اهدافمان برساند. ما معتقد هستیم که بسته‌‌‌های سرمايه‌گذاری باید کامل باشد و از ایده خارج بشود. مثلاً اگر کسی بخواهد در این منطقه هتل بسازد، این یک ایده است. اما هنگامی که شرایط را برایش روشن مي‌کنیم و در مورد مسائل مختلف از ابعاد گوناگون طی یک بسته شفاف‌سازی مي‌کنیم، قطعا سرمايه‌گذاران راحت‌تر مي‌توانند در این خصوص تصمیم بگیرند. ممکن است ایده‌‌‌های جدیدی را اضافه یا از آن کم کند. حداقلش این است که ما به دنبال این کار هستیم که به عنوان یک ایده خوب این امر اتفاق بیفتد.

مرکز مشاوره‌ای که مي‌فرمايید، با چند شرکت خارجی قرارداد بسته است؛ آیا اين قراردادها ضرورت دارد و آيا خودمان از عهده انجام این کار برنمی‌آییم؟

 البته شرکت‌‌‌های ایرانی هم در این خصوص وارد کار شده‌اند. شرکت‌‌‌های ایرانی برای مشاوره‌‌‌های سرمايه‌گذاری هم نیاز داریم.

آیا شرکت‌‌‌های ایرانیِ فعال در این بخش هم هستند؟ چرا تاکنون اسمی از این شرکت‌‌‌ها به میان نیامده بود؟

بله، اما اینکه هرکدام از اینها در کدام گرید و جایگاهی قرار دارند، آن بحث دوم است. اما در مورد شرکت‌‌‌هایی که توافق شده است، یک شرکت ایرانی هم آمد و در جلسه ستاد، خودش را معرفی کرد و مورد پذیرش هم قرار گرفت. در حال حاضر هم با اتاق و مجموعه مشغول به همکاری است.

شرکت‌‌‌های مشاوره سرمايه‌گذاری ایرانی در مقابل شرکت‌‌‌های خارجی چه نقايصي دارند؟

حسن و فایده‌‌‌هایی در این بحث مطرح مي‌شود. همه شرکت‌‌‌های ایرانی نسبت به فضای کسب‌وکار کشور مطلع‌تر هستند و با جوینت شدن با شرکت‌‌‌های خارجی بهتر مي‌توانند کار را جلو ببرند. طبیعی است که دیکته ننوشته غلط ندارد. به هرصورت باید به آن ورود کرد و ان‌شاءالله بتوان از آن نتیجه‌ای گرفت.

در دنیا عملکرد شرکت‌‌‌های مشاوره سرمايه‌گذاری چگونه است؟ البته این شرکت‌‌‌ها حتما در کشورهای دیگر مورد پذیرش واقع شده‌اند. اما به نظر مي‌رسد در ایران آن‌طور که باید نسبت به عملکرد این شرکت‌‌‌ها شناخت وجود ندارد. تجربه دنیا در خصوص فعالیت شرکت‌‌‌های مشاوره سرمايه‌گذاری چگونه است؟

به هرصورت کاملاً مشخص است که کشورهای توسعه‌یافته جایگاه ویژه‌ای برای شرکت‌‌‌های نام‌برده قايل هستند. برای اینکه شرکت‌‌‌های سرمايه‌گذاری و شرکت‌‌‌های مشاوره سرمايه‌گذاری، خود هدایت کامل پروژه‌‌‌های سرمايه‌گذاری را انجام مي‌دهند و مسیر را برای سرمايه‌گذار کوتاه مي‌کنند. در کشور ما نیز این تمرین دارد انجام مي‌شود. طبیعتاً این تجربه، تجربه بسیار موفقی در دنیا بوده و در کشور ما هم مي‌تواند جا بیفتد و به ما کمک کند.

به نظر شما که ریاست ستاد اقتصادی پساتحریم را به عهده دارید و فعاليت مرکز مشاوره را نیز رصد مي‌کنید، آیا این مرکز توانسته انتظارات شما را برآورده کند یا خیر؟

بله، خانم مستوفی بسیار باانگیزه هستند. اطلاعات سرمايه‌گذاری ایشان از منطقه و از نظر بین‌المللی خوب است. با شرکت‌‌‌های سرمايه‌گذاری داخلی و خارجی ارتباط دارند. بحث‌‌‌های مربوط به مالی و فاینانس را مي‌دانند. بنابراین به دلیل انگیزه و اطلاعات خوبی که ایشان دارند، تا به امروز توانسته‌اند خود و مجموعه مرکز مشاوره را به‌خوبی معرفی کنند. امیدوار هستیم براساس برنامه‌‌‌هایی که دارند در کارشان موفق باشند.

در سایر کمیته‌‌‌ها وضعیت به چه صورت است؟ اقداماتی که در سایر کمیته‌‌‌ها انجام شده است به چه صورت بوده است؟

آقای آصفی در کمیته بین‌الملل ما هستند، که سابقاً سخنگوی وزارت خارجه بودند. تسلط ایشان به فضای کسب‌وکار بین‌المللی بسیار مفید است. آقای بختیاری، معاون بین‌الملل با ایشان دارند همکاری مي‌کنند. در حوزه سرمايه‌گذاری، دکتر امیری رئیس کمیته سرمايه‌گذاری هستند. بحث موانع سرمايه‌گذاری را ایشان دارند هدایت مي‌کنند. در حوزه آموزش دکتر عندلیب ریاست کمیته آموزشی ما را به عهده دارند. دوره‌‌‌های آموزش سرمايه‌گذاری را طی چندین دوره برگزار کرده‌اند. در حال حاضر نیز دوره‌‌‌های مربوط به مذاکرات بین‌المللی و قواعد و استانداردهای مذاکرات در حال برگزاری است. همچنین اتاق بازرگانی در حال برگزاری دوره‌‌‌هایی است که برای بخش خصوصی پیش‌بینی شده است. حوزه مربوط به اطلاعات و اطلاع‌رسانی ما از طریق مرکز روابط عمومی است كه آقای درویشی مسئولیت آن را به عهده دارند. ایشان در این حوزه نقش خودشان را خوب ایفا کرده‌اند. اطلاع‌رسانی خوبی را هم در بخش سایت اتاق و هم در بخشی که مربوط به اطلاعات به زبان فارسی و انگلیسی است، ارائه داده‌اند و عملکرد قابل قبولی دارند. خانم فدایی دبیر ستاد هستند، ایشان مسئولیت هماهنگی را در ستاد به عهده دارند. حدود پانزده نفر از اعضای هیئت نمایندگان داخلی و مشاورانی که از بیرون از اتاق هستند، به عنوان اعضای ستاد به طور ماهیانه در ستاد جلساتی را برگزار مي‌کنند و موضوعات مهم را دستور کار دارند و مورد بحث و بررسی قرار مي‌دهند. مهم‌ترین سیاست آنها نیز این است که کار را از کمیسیون‌‌‌ها وارد ستاد کنند. طبیعتاً آن بخشی که به مصوبه و هیئت رئیسه مربوط باشد، در هیئت رئیسه مطرح مي‌شود. آن بخشی هم که نیاز به ابلاغیه داشته باشد، مستقیماً به جاهایی که لازم است، ارجاع داده مي‌شود.

 منبع: آینده نگر