پرونده نفت در سال 2016 بسته شد

پرونده نفت در سال 2016 بسته شد

پرونده تحولات بازار نفت برای سال ۲۰۱۶ میلادی بسته شد و فعالان و تجار نفت خود را برای تغییر و تحولات جدید نفتی پس از تعطیلات کریسمس آماده می‌کنند.
سرانجام روز اجرای تصمیم و توافق طلایی اوپک و غیر‌اوپک مبنی بر کاهش میزان تولید با هدف بهبود بازار جهانی نفت فرا رسید و آنچه که در این تصمیم مهم است تعهد کشورها به کاهش میزان تولید است که تنها دریچه سفید شدن سرنوشت بازار جهانی طلای سیاه محسوب می‌شود.
قرار است از امروز و با آغاز سال جدید میلادی به طور متوسط روزانه حدود یک میلیون و ۷۵۰ هزار بشکه از عرضه نفت جهان کم شود که در صورت پایبندی کشورهای عضو و غیر عضو اوپک به این پروژه، قطعا طلای سیاه رنگ قیمت‌های نفت بالا را در سال ۲۰۱۷ میلادی خواهید دید.
مازاد عرضه اوپک و عدم تعادل بین عرضه و تقاضا در بازار جهانی نفت که باعث کاهش قیمت نفت و ضرر رساندن به اقتصاد کشورهای عضو شده بود، این کشورها را بر آن داشت تا گرد‌هم جمع شوند و با اتخاذ تصمیمی اضاع را بهبود بخشند.
این گردهمایی در ۳۰نوامبر(۱۰آذرماه) در وین به وقوع پیوست و اعضای اوپک در این اجلاس درمورد تصمیمی که در الجزایر مبنی بر سهمیه بندی تولید گرفته بودند به گفت‌و‌گو نشستند. حاصل این گفت‌و‌گو چیزی نبود، جز کاهش تولید 5/4 درصدی هر عضو اوپک به جز کشورمان که قرار است میزان تولیدش به میزان قبل از تحریم‌ها بازگردد.
قرار شد تولید اعضای اوپک از ابتدای سال ۲۰۱۷ به مدت شش ماه از حدود ۳۳ میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه به ۳۲ میلیون و ۲۰۰ هزار بشکه برسد تا مشکل مازاد عرضه اوپک برطرف شود.
از آنجاکه برقرار کردن توازن در بازار جهانی نفت به تنهایی از عهده اوپک که ۴٠ درصد نفت جهان را تولید می‌کنند، بر نمی‌آید، کشورهای غیر اوپک نیز قول همکاری دادند و قرار شد این کشورها ۶۰۰ هزار بشکه از تولید خود بکاهند.
در این راستا کشورهای اوپک و غیراوپک در ۲۰ آذرماه در وین گرد‌هم جمع شدند و نتیجه این گردهمایی این بود که مجموع تولید نفت جهان با توافق وزیران نفت و انرژی کشورهای عضو و غیر‌عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک)، یک میلیون و ٧۶٠ تا یک میلیون و ٨٠٠ هزار بشکه در روز کاهش یابد. نتیجه این نشست سبب کاهش روزانه ۵۶٠ تا ۶٠٠ هزار بشکه‎ای نفت کشورهای غیر‌عضو اوپک از ابتدای سال ۲۰۱۷ شد.

کاهش تولیدی که تنها شرط لازم و مهم آن پایبندی اعضای اوپک و غیر‌اوپک به تعهدات خود است. کارشناسان بر این باورند که اگر کشورهای اوپک و غیراوپک بر کاهش تولید نفت پایبند باشند از سوی دیگر با توجه به افزایش تقاضایی که برای نفت در سال آینده میلادی ایجاد خواهد شد، مازاد عرضه به کلی از بازار حذف می‌شود.

رشد 52 درصدی قیمت
در نهایت این توافق سبب شد پس از دو سال نفت سال ٢٠١۶ را در قیمت بالاتر از سطح ۵٠ دلار به پایان رساند که نزدیک به دو برابر نقطه قعری نزدیک به ٢٧ دلار است که در ماه ژانویه این سال محقق شده بود. اکنون صندوق‎های معاملاتی بیشترین امید را به استمرار رشد قیمت نفت دارند.
قیمت نفت برنت در سال جاری میلادی 52 درصد افزایش یافت و قیمت نفت‌خام آمریکا نیز رشدی حدودا 45 درصدی را تجربه کرد که بیشترین رشد قیمت‌های سالانه از سال 2009 تاکنون بود. قیمت نفت برنت و نفت‌خام آمریکا در سال 2009، به ترتیب 78 و 71 درصد افزایش یافته بود.
قیمت نفت‌خام از تابستان 2014 و از بالای 100 دلار رو به کاهش گذاشته است. این کاهش که به دلیل مازاد عرضه در بازار ایجاد شده بود، اواخر امسال زمانی که اوپک و تولیدکنندگان غیر عضو این سازمان به توافقی برای کاهش تولید دست یافتند، متوقف شود.
بر این اساس در معاملات منتهی به ۲۳ دسامبر ۲۰۱۶ میلادی، قیمت سبد نفتی اوپک با ثبت پنج سنت افزایش در محدوده بشکه‌ای ۵۱ دلار و ۹۹ سنت قیمت‌گذاری شده است ضمن آنکه قیمت نفت‌خام وست تگزاس آمریکا بدون تغییر نسبت به هفته گذشته کار خود را در سال ۲۰۱۶ میلادی با محدوده قیمتی ۵۱ دلار و ۹۳ سنت به پایان رساند.
در این مدت، قیمت هر بشکه نفت‌خام برنت دریای شمال هم با ثبت ۵۰ سنت افزایش در محدوده ۵۴ دلار و ۱۰ سنت داد‌و‌ستد شده و این درحالی است که دو شاخص نفت عمان و دوبی در معاملات منتهی به ۲۳ دسامبر، کاهش قیمت را تجربه کرده‌اند.
از این رو قیمت هر بشکه نفت‌خام شاخص دوبی با ثبت ۱۹ سنت کاهش در محدوده ۵۲ دلار و ۲۳ سنت و بهای هر بشکه نفت‌خام شاخص عمان با ثبت ۱۷ سنت کاهش در محدوده ۵۳ دلار و ۹۶ سنت داد‌و‌ستد شده است.

آخرین رکوردزنی قیمت نفت ایران
همزمان با تثبیت قیمت نفت در هفته پایانی سال ۲۰۱۶، قیمت هر بشکه نفت‌خام سبک صادراتی ایران با ثبت ۳۰ سنت افزایش در محدوده قیمتی ۵۲ دلار و ۱۶ سنت به فروش رسیده است.
از سوی دیگر قیمت هر بشکه نفت‌خام سنگین صادراتی ایران هم با ثبت چهار سنت کاهش در محدوده ۵۱ دلار و ۶۶ سنت در بازارهای آسیایی و اروپایی فروخته شده است.
در مجموع متوسط قیمت نفت‌خام سبک صادراتی ایران در سال ۲۰۱۶ میلادی بشکه‌ای حدود ۴۰ دلار و ۸۳ سنت بوده که حدود ۱۰ دلار کمتر از متوسط قیمت ۵۰ دلاری سال ۲۰۱۵ میلادی است.
قیمت هر بشکه نفت‌خام سنگین صادراتی ایران هم با قیمت ۳۸ دلار و ۹۶ سنت به کار خود در سال ۲۰۱۶ میلادی پایان داد و که شکاف قیمتی حدود ۱۲ دلاری نسبت به مدت مشابه سال ۲۰۱۵ میلادی دارد.
در این میان برخی از تحلیلگران و سرمایه‎گذاران باور دارند که توافق اوپک سبب کاهش سطح ذخیره‎سازی نفت در جهان خواهد شد و به شتاب‌گیری توازن در بازارهای جهانی کمک می‎کند.
از سوی دیگر پس از یک سال طاقت‎فرسا، اوپک به صحنه جهانی بازگشت و مسایل ژئوپلتیک، دوباره بر سیاستگذاری بازارهای نفت سایه انداختند.
یسون بورداف، کارشناس مرکز سیاست‎های جهانی انرژی در دانشگاه کلمبیا، گفت: در سال ٢٠١۶ شاهد بازگشت اوپک بودیم؛ در تغییر رویکردی شدید، اعضای اوپک با یکدیگر همکاری کردند و با همراه کردن تولیدکنندگان نفت غیر عضو اوپک، توانستند کنشی داشته باشند که قوی‎تر و جدی‎تر از انتظارها بود.
این اقدام، منعکس‌کننده آسیبی بود که اعضای اوپک از افت قیمت‎ها دیده بودند. بودجه کشورهای نفتخیز، دچار آسیب شدید شده بود و شرکت‎های نفتی بین‎المللی وادار شده بودند برای حفظ سودآوری، سرمایه‎گذاری خود را میلیاردها دلار کاهش دهند.
به این ترتیب، زمینه برای نخستین کاهش تولید اوپک از سال ٢٠٠٨ میلادی به این سو و نخستین همکاری این سازمان با روسیه و دیگر تولیدکنندگان نفت غیر‌عضو اوپک، آماده شد. با این همه، در آغاز هیچ اطمینانی نبود که توافقی در این زمینه به دست آید.
یاسر الگیندی، کارشناس موسسه مشاوره مدلی نیز‌، گفت: نخستین گام در راه بازسازی، اعتراف به وجود مشکل است؛ مهم‌ترین رویداد سال ٢٠١۶ میلادی، توان عربستان و روسیه در چیرگی بر اختلاف‎های منطقه‎ای و سیاسی و تلاش برای جلوگیری از ادامه افت قیمت نفت بود.
همچنین آمریتا سن، کارشناس موسسه انرژی اسپکتس، گفت: در شرایطی که بسیاری از کارشناسان توان اوپک را برای تاثیر بر بازار منتفی می‎دانستند، این سازمان با دستیابی به توافق، آنان را شگفت‎زده کرد؛ اگرچه انتظار پایبندی ١٠٠ درصدی به توافق اوپک را نداریم، هیچ تردیدی نیست که این سازمان به دوران تاثیرگذاری باز گشته است.
از طرفی تحلیلگران موسسه جی‌بی‌سی گفتند‌ موسسات مهم پیش‌بینی‌کننده‌ در مورد میزان رشد تقاضا در سال آینده میلادی اتفاق نظر ندارند.» در یادداشت این موسسه آمده است: «اختلاف زیادی بین ارقام پیش‌بینی شده برای میزان رشد تقاضا برای نفت در سال 2017 دیده می‌شود و این رقم از 22/1 میلیون بشکه در روز تا 57/1 میلیون بشکه در روزمتغیر است.»

منبع:جهان صنعت