شرط ایران برای ترکمن ها

شرط ایران برای ترکمن ها

واردات گاز از ترکمنستان از ٢٠ سال پیش براساس قراردادی که میان شرکت ملی گاز ایران و شرکت ترکمن‌گاز امضا شد، آغاز و طبق آن قرار شد بخشی از گاز مصرفی مناطق شمالی ایران با واردات از این کشور تامین شود. قصه‌ای که در طول آن از این همسایه شمالی هر از گاهی رفتارهایی مغایر با اصول قرارداد و حسن همجواری سر زده است که مهم‌ترین آن قطع جریان گاز در اوج سرمای سال ۱۳۸۶ بود که متاسفانه منجر به پذیرش خواست نامعقول شرکت ترکمن‌گاز و افزایش ٩ برابری قیمت گاز شد.
با وجود اینکه در قرارداد فروش گاز ترکمنستان به ایران بند قطع گاز وجود ندارد اما زمستان امسال مذاکرات گازی ایران و ترکمنستان به بن‌بست رسید به طوری که ترکمن‌ها به صورت ناگهانی شیر گاز خود را روی ایران بستند و ایران هم اعلام کرد: آمادگی دارد علیه ترکمنستان به داوری بین‌المللی شکایت کند.
در این راستا معاون وزیر نفت با بیان اینکه بزرگ‌ترین اشتباه ترکمنستان قطع صادرات گاز به ایران بود، گفت: بعد از اینکه دولت یازدهم کارش را آغاز کرد، ترکمنستان فشار آورد که باید ایران پول آنها را پرداخت کند که طبق جلساتی که با آنها داشتیم، اعلام کردیم که با این تحریم‌ها نمی‌توانیم پول شما را پرداخت کنیم اما پول شما وام محسوب می‌شود و پنج درصد وام بین‌المللی به آن تعلق می‌گیرد. در واقع بدهی را تبدیل به وام کردیم که در این شرایط آنها مطلقا حق قطع کردن گاز را نداشتند. آنها گمان می‌کردند که اگر شب ژانویه گاز را قطع کنند، ما به دلیل شرایط مجبور می‌شویم ادعای آنها را بپذیریم.
مدیرعامل شرکت ملی گاز با بیان اینکه در حال حاضر در گازرسانی به استان‌های مازندران، گلستان، آذربایجان‌شرقی و غربی و ... هیچ مشکلی وجود ندارد، اظهار کرد: فقط بعضی روزها CNG مازندران، گیلان و گلستان قطع می‌شود تا فشار روی ۹۵۰ نگه داشته شود در واقع اگر فشار گاز خانگی کم شود، CNG برخی جایگاه‌ها قطع خواهد شد اما گاز مردم و صنایع قطع نمی‌شود.
این در حالی است که ترکمنستان اخیرا در بیانیه‌ای اعلام کرد این کشور آماده گفت‌وگو با ایران درباره مساله گازی است.
خبرگزاری رویترز به نقل از وزارت امور خارجه ترکمنستان اعلام کرد: این کشور آماده ادامه مذاکرات با ایران پس از قطع عرضه گاز به این کشور در ماه جاری میلادی است اما همچنین این حق را برای خود قائل است که اختلاف بر سر پرداخت پول گاز را به داوری ببرد. این وزارتخانه در بیانیه خود گفته که بدهی گازی ایران و قطع گاز ارسالی از عمل نکردن شرکت ملی گاز ایران به مقرره «بگیر یا بپرداز» ناشی می‌شود که در قرارداد گازی امضا شده بین طرفین درج شده است. این ادعای وزارت امور خارجه ترکمنستان در حالی است که مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران هفته گذشته اعلام کرده بود طبق قرارداد موجود و توافق‌های به امضا رسیده، ترکمن‌ها به هیچ وجه حق قطع گاز ارسالی به ایران را نداشته‌اند. در همین حال مدیرعامل شرکت ملی گاز گفت: ما حاضریم پای میز مذاکره با ترکمن‌گاز بنشینیم، خسارت‌هایی که به ایران زده شده را باید قبول کنند و میزان مطالبات و پرداخت‌ها نیز به طور مشخص روشن شود تا در صورت کسب توافق مسیری مشخص در ادامه تجارت گازی دو کشور داشته باشیم. حمیدرضا عراقی، مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران به تسنیم گفت: شرکت ترکمن گاز برخلاف توافقی که با ایران در روزهای پایانی سال 2016 داشت، اقدام به قطع گاز کرد و خودشان هم متوجه شده اند که این اقدام به ضررشان بوده است. وی افزود: ما حاضر به مذاکره مجدد با طرف ترکمنی هستیم و از تجارت گازی با این کشور و تمامی کشورهای همسایه در شرایطی که منافع ملی برای ما به دنبال داشته باشد و شرایط برد - برد رقم زده شود استقبال می‌کنیم.
معاون وزیر نفت با اشاره به آغاز فرآیند ارسال شکایت گازی ایران به داوری بین‌المللی گفت: ما حاضریم این روند را فعلا پی نگیریم تا مذاکرات مجدد با ترکمنستان صورت گیرد اما با توجه به اینکه ترکمن‌ها بدون توجه به توافق به امضا رسیده، اقدام به قطع گاز کردند ما دیگر آن توافق قبلی را قبول نداریم چراکه آنها زیر توافق زده‌اند و باید مجدد مذاکره شود و به توافقات جدیدی دست پیدا کنیم.
مدیرعامل شرکت ملی گاز ایران تصریح کرد: شرکت ملی گاز ایران همواره نشان داده که به تعهدات و توافقات بین‌المللی خود پایبند است و در تجارت گازی با ترکمنستان نیز باوجود اینکه آنها گاز صادراتی به ایران را متوقف کردند، ما در زمینه سوآپ گاز ترکمنستان به آذربایجان به تعهدات خود مثل گذشته پایبند ماندیم و هم‌اکنون نیز روزانه شش میلیون مترمکعب در روز فرآیند سوآپ گاز این کشور انجام می‌شود.
این مقام مسوول با اشاره به اینکه «در صورت ادامه ارسال گاز از سوی ترکمنستان نیروگاه‌های شمال کشور به مصرف سوخت مایع روی نمی‌آوردند و این از نظر حفظ محیط زیست برای ایران دارای اهمیت بود، خاطرنشان کرد: حاضریم پای میز مذاکره بنشینیم، خسارت‌هایی که به ایران زده شده را باید قبول کنند و میزان مطالبات و پرداخت‌ها نیز به طور مشخص روشن شود تا در صورت کسب توافق، مسیری مشخص در ادامه تجارت گازی دو کشور در سال‌های آینده داشته باشیم.

منبع:جهان صنعت