اگر به سابقه تاریخی کشور ما درباره مناسبت‌ها وهمکاریمان با روسیه به عنوان کشور همسایه نگاهی کنیم درمی‌یابیم که تا به امروز نتیجه تعامل ایران با روسیه مبادله بیشتر از سه هزار میلیارد دلار نبوده است. علت پایین بودن مبادلات این است که نوع اقتصاد ‌ایران و روسیه تقریبا به یک شکل است، یعنی ایران با پول فروش نفت، گاز و مواد خام، ماشین آلات، تکنولوژی و کالای ساخته شده خریداری می‌کند، حال آنکه این امر در روسیه هم صدق می‌کند. در سال‌هایی که روسیه با اتحادیه اروپا به مشکل برخورد و بعد از آن مشکلاتی که این کشور با ‌ترکیه داشت، این تصور عمومی در میان فعالان اقتصادی حتی سیاستمداران کشور ما به وجود آمد که می‌توانیم از بازار روسیه استفاده کنیم، اما در عمل این اتفاق نیفتاد. دلیل آن این بود که ایران کالای ساخته‌شده قابل عرضه و قابل رقابت در بازارهای بین‌المللی ندارد، به این معنی که شاکله صادرات ایران نفت، گاز، پتروشیمی و مواد خام است. حدود ۸۰ تا ۹۰ درصد از آنچه ما به عنوان درآمد ارزی به دست می‌آوریم حاصل صادرات نفتی و غیر نفتی است، نه کالای ساخته شده صنعتی. روسیه هیچ زمانی نمی‌تواند بازار صادراتی مناسبی برای ایران باشد، به این دلیل که نوع صادرات کشور ما و آنچه روسیه به صورت مازاد می‌فروشد همگن است. پاسخ اینکه از چه راهی می‌توانیم رابطه گسترده‌ای با روسیه داشته باشیم در این است که اقتصاد ایران و روسیه مکمل یکدیگر است، به این معنی که آنچه ما تولید و عرضه می‌کنیم تقاضای کشور روسیه است و آنچه روسیه تولید می‌کند در بازار ایران مصرف می‌شود. به طور کلی، در رابطه طبیعی اقتصادی پیشرفتی برای رابطه ایران و روسیه صورت نمی‌گیرد، زیرا عمده محصولات و کالاهای مورد نیاز ایران را روسیه نمی‌تواند تامین کند و همچنین محصولاتی که ایران می‌تواند بفروشد قابل عرضه و رقابت در بازارهای روسیه نیست. بنا به دلایل گفته شده با اینکه تا به امروز ایران رابطه سیاسی مناسبی با روسیه داشته است و به نوعی این کشور دوست ایران محسوب می‌شود، اما نتوانسته است از ظرفیت‌های اقتصادی روسیه به اندازه‌ای که با دیگر کشورهای همسایه نظیر عراق، امارات و ترکیه دارد، استفاده کند. احیای روابط بانکی میان ایران و روسیه قطعا یکی از گام‌های مثبت در راستای بهبود اقتصاد کشور ما خواهد بود. در وضعیت فعلی، رابطه بانکی ایران و روسیه رابطه روانی نیست. تنها یک بانک با ماهیت ایرانی در روسیه مشغول فعالیت است و یک یا دو بانک کوچک روسی در ایران است که مبادلاتی با آن داریم و تا به امروز یک رابطه تعریف شده مناسب بر اساس گردش بانکی بین‌المللی بین ایران و روسیه وجود نداشته است. برقراری رابطه بانکی با هر کشوری می‌تواند کمک کننده باشد و ما باید در تلاش برای گسترش این نوع از روابط نه تنها در روسیه بلکه در کشورهای دیگر هم باشیم، زیرا هم می‌توانیم تبادلات اقتصادی بهتر و راحت‌تری با آن کشور داشته باشیم هم آن کشور و هم این مساله نمادی برای ارتباط کشورهای دیگر با ایران می‌شود.

منبع:آرمان