متوسط‌ها مالیات می‌دهند
متوسط‌ها مالیات می‌دهند
جمشید پژویان در گفت‌و‌گو با «آرمان»:
هفته گذشته دولت بخشنامه پیش‌بینی بودجه سال آینده را به دستگا‌ه‌های اجرایی ابلاغ كرد. برای تعین لایحه بودجه سال97 متغیرهای كلان اقتصادی اهمیت ویژهای دارند كه مشخص‌كننده دخل‌وخرج سالانه كشور هستند. در این راستا قیمت سبد نفت اوپك 50 تا 51دلار در هر بشكه تعیین می‌شود. قیمت نفت مبنای بخشنامه بودجه سال97 حدود 46دلار است كه درنهایت 50دلار تعیین می‌شود و در دستورالعمل قرار خواهد گرفت. جمشید پژویان، كارشناس اقتصادی، در گفت‌و‌گو با «آرمان» می‌گوید: «معمولا در دنیا منبع اصلی درآمد دولت‌ها، مالیات‌ها هستند. نظام مالیاتی در ایران، نظام درست و صحیحی نیست. ایران دارای سیستم مالیاتی بهم‌ریخته، ناكارآمد و ناعادلانه است. در ایران عمده مالیات در جامعه توسط قشر متوسط و متوسط روبه‌پایین پرداخت می‌شود.»
در لایحه بودجه سال97 قیمت هر بشكه نفت 50دلار تعیین شده است. نظر شما در مورد این پیش‌بینی و متغیرهای كلان اقتصادی در تعیین بودجه سال97 چیست؟
معمولا در دنیا منبع اصلی درآمد دولت‌ها مالیات‌ها هستند. نظام مالیاتی در ایران، نظام درست و صحیحی نیست. ایران دارای سیستم مالیاتی بهم‌ریخته، ناكارآمد و ناعادلانه است. در ایران عمده‌مالیات در جامعه توسط قشر متوسط و متوسط روبه‌پایین پرداخت می‌شود. در برخی‌كشورها دولت بعضی منابع را ملی اعلام می‌كند. این كشورها شامل اغلب كشورهای نفت‌خیز خلیج‌فارس و كشورهای عضو اوپك هستند كه یك پایه منبع اصلی درآمد دولت، نفت است. درآمد‌زایی از طریق نفت در ایران اهمیت ویژهای دارد و نفت جزو منابع اصلی درآمد‌زایی در ایران است. پیشگویی دولت درمورد قیمت نفت و با احتساب هر بشکه ۵۰دلار و با نرخ تسعیر ۳۵۰۰تومان این دورنما را می‌دهد كه ایران به‌شدت وابسته به درآمدهای نفتی است. پیش‌بینی قیمت هر بشكه نفت در بودجه سال97 تقریبا درست اتفاق افتاده است. احتمال پایین‌بودن قیمت نفت نسبت به میزان پیش‌بینی‌شده بستگی به متغیرهای خارجی دارد. ازجمله این متغیرها می‌توان به تحریم‌هایی كه ممكن است آمریكا برای فروش نفت ایران اعمال کند، اشاره كرد. آمریكا ممكن است كشورهای خارجی را تهدید كند تا نفت ایران را خریداری نكنند. این موضوع باعث می‌شود میزان صادرات نفتی ایران كاهش پیدا كند. در صورت رخ‌دادن چنین اتفاقی درآمد نفت ایران كم می‌شود و افزایش 50دلاری قیمت نفت نیز می‌تواند تحت‌تاثیر قرار گیرد. در این بین آنچه مهم است قیمت ارز است. دولت قیمت ارز را 3500تومان پیش‌بینی كرده و این مبلغ یك تخمین زیرین یا پایین است. احتمال دارد قیمت نفت افزایش پیدا كند كه البته این مساله به‌ضرر اقتصاد است، اما به‌نفع درآمدهای دولت خواهد بود. در این حالت، دولت درآمدهای نفتی‌اش را به هر میزان كه باشد، در صورتی كه در طول زمان این درآمدها كاهش پیدا كند، با قیمت بالاتری به فروش خواهد رساند. این مساله نشان‌دهنده این موضوع نیست كه الزاما قیمت رسمی را بخواهند با همان مبلغ 3500تومان حفظ كنند. اگر قیمت دلار فراتر از 4000تومان یا بیشتر شود، احتمالا دولت قیمت رسمی را نیز افزایش می‌دهد تا بتواند كاهش درآمد نفتی را جبران كند. در هر صورت متغیرهای بیرونی در این زمینه بسیار موثرند.
اساسا بودجه سال97 باید به چه سمتی حركت كند؟
بودجه تنها نشان‌دهنده برنامه‌ها و فعالیت‌هایی است كه دولت برای سال آینده در نظر دارد. سیاست‌های اقتصادی بودجه را تعیین نمی‌كند؛ مجموع سیاست‌های اقتصادی و نقشه راه بودجه اهمیت دارد كه مشخص‌كننده آینده اقتصادكشور است و اینكه اقتصاد به چه سمتی حركت می‌كند و به كجا می‌رود. توجه به بودجه بسیار حائز اهمیت است، اما اصلا اهمیت ندارد كه سیاست‌های اقتصادی تعیین‌كننده و حركت‌دهنده مسیر بودجه باشند. باز هم تاكید می‌شود كه بودجه باید تعیین‌كننده سیاست‌های اقتصادی باشد. متاسفانه در این راستا دولت در هیچ‌زمانی برنامه‌بودجه را به‌صورت مجزا یا برنامه‌ای منسجم یا بر اساس سیاست‌های اقتصادی منسجم و به‌ویژه همراه نقشه‌راه ارائه نكرده است. تاكنون این مساله در هیچ‌دولتی اتفاق نیفتاده و این مساله نه‌تنها مربوط به دولت‌كنونی، بلكه به تمام دولت‌هاست.
چرا دولت اغلب در میانه سال دچار كمبود بودجه می‌شود؟
دلایل زیادی برای پیش‌بینی نادرست بودجه و كم‌آمدن بودجه در میانه سال وجود دارد. دولت زمانی كه بودجه را تعیین می‌كند، بدهی‌های سال‌قبل را منظور نمی‌كند و درآمدها را زیادتر برآورد می‌كند تا بتواند در هزینه‌هایی كه دارد، رأی مجلس را داشته باشد. این مساله به‌طور طبیعی طی سالیان زیادی وجود داشته است. متاسفانه طی ده‌ها سال سیستم مالیاتی منسجم و درست و موثری به‌وجود نیامده است. دولت می‌تواند برای هر مساله‌ای از مردم مالیات اخذ كند و به زور متوسل شود، اما سیستم مالیات كارآمد و عادلانه‌ای در ایران وجود ندارد.
منبع:آرمان امروز
یک نظر اضافه کنید
شماره موبایل شما منتشر نخواهد شد.پر کردن فیلد های ستاره دار اجباری است.*
امتیاز شما