بي‌فرجامي رجعت به پيشاتحريم
بي‌فرجامي رجعت به پيشاتحريم
روز گذشته دانشگاه شهيد بهشتي ميزبان همايشي با عنوان دورنماي اقتصاد ايران بود كه در آن برخي از صاحبنظران اقتصادي و سياسي سخنراني كردند. احسان خاندوزي، مدير دفتر اقتصادي مركز پژوهش‌هاي مجلس در سخناني اظهار كرد كه سال‌هاي ۹۵و۹۶ مي‌تواند در دهه‌هاي آينده به عنوان نقطه عطفي قلمداد شود اما با اين حال نه در برنامه ششم و نه در بودجه رويكردي مبني بر نقطه عطف سياست‌گذاري مشاهده نمي‌شود. احسان خاندوزي در همايش دورنماي اقتصاد ايران با بيان اينكه هدف‌گذاري براي برگشتن به قبل از تحريم‌ها كم فايده‌ترين هدفي است كه با پشت سر گذاشتن اين ركود تورمي مي‌توانيم داشته باشيم، عنوان كرد: منافع گروه‌هاي پرفشار مي‌توانند به ادامه همين سياست‌گذاري منجر شوند؛ سياست‌گذاري‌اي كه در آن همچنان ناف اقتصاد ايران به نفت بسته است. در اين همايش علاوه بر خاندوزي چهره‌هايي مانند عباس عراقچي، مرتضي الله‌داد و فيروزه خلعتبري سخنراني كردند.
منبع:اتاق بازرگانی تهران
تغيير چهره بين‌المللي ايران
به گزارش«تعادل» برجام و اثرات اقتصادي آن يكي از مهم‌ترين محورهاي همايش دورنماي اقتصاد ايران بود كه روز گذشته در دانشگاه شهيد بهشتي برگزار شد. عباس عراقچي كه به عنوان نخستين سخنران اين همايش پشت تريبون رفت ضمن تاكيد بر تغيير چهره بين‌المللي ايران پس از برجام اظهار كرد: با برجام پروژه امنيتي‌سازي ايران شكست خورد و چهره ايران به كشوري خردمند و منطقي كه مي‌تواند صلح ايجاد كند، تغيير پيدا كرد. وي با بيان اينكه برجام در حوزه تحريم‌ها به وظايفي كه از آن انتظار مي‌رفت عمل كرد، افزود: اگر در اين خصوص توقعات ما بالاتر رفته بايد اصلاح كنيم. در برجام انتظار مي‌رفت، تحريم‌هاي ناشي از فعاليت‌هاي هسته‌يي ايران و نه تمام تحريم‌ها از ميان برداشته شود. ساير تحريم‌ها شامل تحريم‌هاي اوليه امريكا موضوع مذاكره ايران نبود. عراقچي با بيان اينكه از برجام انتظار داشتيم، موانع فروش نفت ايران را بردارد، اظهار كرد: در اين زمينه وزارت نفت هم خوب عمل كرد و فروش و توليد نفت ايران به سطح قبل از برجام رسيد. بر اثر تحريم‌هاي هسته‌يي توليد نفت ايران از 2.5ميليون بشكه به يك ميليون بشكه رسيده بود و با ادامه اين روند به صفر هم مي‌رسيد اما برجام موانع فروش نفت ايران را برداشت و توليد و فروش نفت به سرعت افزايش يافت و به سطح پيش از تحريم‌ها رسيد. وي به تحريم‌هاي حوزه حمل و نقل هم اشاره كرد و افزود: از برجام انتظار مي‌رفت موانع خريد هواپيما را از ميان بردارد. حال اينكه خريد هواپيما لازم بود يا نه يا اينكه از كدام شركت بايد خريداري مي‌كرديم به برجام ارتباطي ندارد. وي با بيان اينكه همه درآمد حاصل از فروش نفت به اقتصاد ايران بازگشته است، تصريح كرد: شاهد رشد اقتصادي كشور بوديم و رييس‌جمهوري هم از رشد 7.6درصدي اقتصاد خبر داد كه تاييد مي‌كند، درآمد حاصل از فروش نفت به اقتصاد ايران بازگشته است. رييس ستاد پيگيري اجراي برجام با اشاره به انتقادها مبني بر نفتي بودن رشد اقتصادي اظهار كرد: منتقدان در عين حال كه مي‌گويند رشد اقتصادي ناشي از رشد نامتوازن بخش انرژي است و پايدار نخواهد بود بايد اذعان كنند كه پول حاصل از فروش نفت به اقتصاد ايران برگشته است. عراقچي با اشاره به 3حوزه اصلي تحريم هسته‌يي عليه ايران تصريح كرد: در 3حوزه نفت و گاز، حمل و نقل و بانكي تحريم‌هايي به اقتصاد ايران تحميل شد كه در هر 3حوزه برجام مشكلاتي كه ناشي از تحريم‌هاي هسته‌يي بود را از ميان برداشته است. در حوزه حمل و نقل يكي از مهم‌ترين بخش‌ها كه تاثير پذيرفت، كشتيراني و نفتكش‌ها بود كه خوشبختانه پس از برجام موانع برداشته شد و درحال حاضر در زمينه بيمه، رتبه‌بندي بين‌المللي، دسترسي به بنادر خارجي و... مشكلات دوران تحريم حل شده است. وي با اشاره به مشكلات موجود در حوزه بانكي و مالي اظهار كرد: هنوز وضعيت در اين بخش به حالت عادي بازنگشته است و سيستم بانكي و مالي معمولي نداريم ولي اين مشكلات ناشي از دلايل غيربرجامي است. بخشي از مشكلات بانكي كه حل آنها بر عهده برجام گذاشته شده بود، رفع شده اما همچنان در اين حوزه تحريم‌هايي داريم كه ناشي از تحريم‌هاي اوليه امريكاست و ارتباطي به برجام ندارد. عراقچي تصريح كرد: ايران از سيستم دلاري نمي‌تواند استفاده كند و اين موضوع در شرايطي كه دلار يك سيستم قوي بين‌المللي است، مي‌تواند مشكل‌آفرين باشد اما اين هم به معناي بن بست نيست و مي‌توانيم در سيستم‌هايي همچون يورو، يوآن و... كار كنيم. برخي مسائل هم كه در ارتباط با FATF و سيستم‌هاي ضدپولشويي است كه آن هم به برجام مربوط نيست. وي با بيان اينكه در جريان برجام هيچ لطفي از گروه 1+5 و امريكا به ايران نشده است، اظهار كرد: هر چه در جريان برجام به دست آورديم ناشي از توانايي‌هاي ملي بود و طرف‌هاي مذاكره‌كننده تا جايي كه مي‌توانستند، مقاومت كردند بنابراين برجام و منافعي كه از اين ناحيه حاصل مي‌شود تا زماني حفظ خواهد شد كه قدرت و توانايي ملي را حفظ كنيم. در همين حال بايد به سمتي حركت كنيم كه اقتصاد ايران در برابر تحريم‌ها رويين تن شود كه اين همان اقتصاد مقاومتي است. عراقچي در رابطه با نگراني‌هايي كه از آينده برجام وجود دارد، توضيح داد: ترامپ در مورد برجام از عباراتي استفاده كرده كه قابل توجه است. او برجام را ننگ‌آورترين توافق امريكا دانسته و گفته است، برجام را پاره و مجددا مذاكره خواهد كرد اما برجام از چنان انسجامي برخوردار است كه امكان خدشه‌دار كردن آن وجود ندارد. در عين حال پيام اروپايي‌ها هم حمايت از برجام است بنابراين در مجموع وضعيت خوبي داريم.
سال تخليه آثار رفع تحريم‌ها
در ادامه اين برنامه احسان خاندوزي، مدير دفتر اقتصادي مركز پژوهش‌هاي مجلس به بررسي دورنماي اقتصاد ايران پرداخت و گفت: پيش‌بيني مي‌شود در سال ۹۶ رشد اقتصادي 7.3درصد باشد و در اين رشد اقتصادي بخش‌هاي پتروشيمي، فولاد و خچدرو پيشران خواهند بود. همچنين تورم ۱۱ درصدي براي سال ۹۶ پيش‌بيني شده كه البته اين در شرايطي خواهد بود كه سال آينده انفجار ركود تورمي رخ ندهد. وي با بيان اينكه پيش‌بيني نمي‌شود چنين اتفاقي در سال آينده رخ دهد، اظهار كرد: سال ۹۶ سال تخليه آثار رفع تحريم‌ها خواهد بود و پس از آن از محل رفع تحريم‌ها انتظار رشد مستقيم نداريم. خاندوزي با بيان اينكه سال‌هاي ۹۶ و ۹۵ مي‌تواند در دهه‌هاي آينده به عنوان نقطه عطفي براي ايران قلمداد شود، اظهار كرد: پس از بحران اقتصادي سال ۲۰۰۸ ميلادي مجموعه وسيعي از تغييرات نهادي، سياستي رخ داد. بايد ببينيم ما كه مهم‌ترين ركود تورمي اقتصاد را در يك ربع قرن اخير تجربه كرده‌ايم چه درس‌هايي خواهيم گرفت. وي با بيان اينكه در اين سال‌ها شكنندگي اقتصاد ايران را به چشم ديديم، تصريح كرد: آيا بايد هدف‌گذاري ما اين باشد كه به سال ۹۱ و قبل از تحريم‌ها برگرديم؟ اين هدف‌گذاري كم فايده‌ترين هدفي است كه با پشت سر گذاشتن اين ركود تورمي مي‌توانيم، داشته باشيم. بنابراين از مجلس و دولت مي‌خواهيم، نگذارند تا اين هزينه ملي كه در پي ركود، مردم، خانواده‌ها و بيكاران پرداختند، بدون ثمر باشد. وي با بيان اينكه نه در برنامه ششم كه بيشتر مصوب مجلس بود و نه در بودجه رويكردي مبني بر نقطه عطف سياست‌گذاري مشاهده نمي‌شود، اظهار كرد: قطعا تغييرات سياستي منافع و كسب و كارهايي كه به وضع موجود عادت كرده‌اند را به خطر مي‌اندازد. منافع گروه‌هاي پرفشار مي‌توانند به ادامه همين سياست‌گذاري منجر شوند. سياست‌گذاري‌اي كه در آن همچنان ناف اقتصاد ايران به نفت بسته است.
عدم درك توسعه پايدار
در ادامه مرتضي الله‌داد معاون اقتصادي اتاق بازرگاني به عنوان نخستين سخنران پنل اقتصاد مقاومتي، برنامه ششم توسعه و بودجه ۹۶ به سخنراني پرداخت. الله‌داد عدم درك صحيح از توسعه پايدار را نشانه گرفت و گفت: اين عدم درك در برنامه‌هاي مختلف توسعه‌يي مشهود است. برنامه‌ها صرفا حامل آرزوهاي دولت‌ها هستند و حداقل در چند برنامه گذشته به اهداف نرسيده‌ايم. وي با بيان اينكه بايد اصول برنامه‌نويسي شامل شناسايي وضع موجود، ترسيم وضع مطلوب و سياست‌گذاري براي رسيدن به آن را ملاك قرار دهيم، اظهار كرد: در حالي كه در ۴۰سال اخير ضريب جيني در ايران حدود 40 بوده، در برنامه ششم عدد 34 هدف‌گذاري شده كه مشخص نيست چطور محاسبه شده است. در بخش ديگري صادرات غيرنفتي به ميزان ۱۰ميليارد دلار و با رشد ۲۱درصدي ترسيم شده در حالي كه عملكرد ۹۵ نشان از رشد ۸درصدي صادرات غيرنفتي است كه بخش مهمي از آن هم مربوط به مشتقات نفتي است. بنابراين چنين برنامه‌يي نمي‌تواند ما را به مقاصد برساند. الله‌داد با اشاره به وضعيت ايران بر اساس شاخص‌هاي بين‌المللي توضيح داد: دستيابي به اهداف برنامه ششم با توجه به رتبه‌بندي‌هاي بين‌المللي ايران نوعي خوش‌باوري است. برنامه ششم هم امكان عملياتي شدن ندارد. پيشنهاد مي‌كنم براي برنامه‌نويسي بيشتر آينده‌نگر باشيم و برنامه‌ها و بودجه‌هاي آتي را در امتداد برنامه توسعه قرار دهيم.
تناقضات برنامه ششم توسعه
فيروزه خلعتبري اقتصاددان نيز با تشريح تناقضات برنامه ششم توسعه با سياست‌هاي اقتصاد مقاومتي گفت: مباني برنامه ششم آن‌گونه نيست كه اقتصاد مقاومتي نياز دارد. يكي از مهم‌ترين محورهاي اقتصاد مقاومتي حفظ دستاوردهاست كه در برنامه اثري از آن به چشم نمي‌خورد. حتي به نگهداري داشته‌ها هم در برنامه شسم توسعه پرداخته نشده است. خلعتبري تداوم پيشرفت را از ديگر اصول اقتصاد مقاومتي عنوان كرد كه در برنامه ششم به چشم نمي‌خورد و افزود: دستيابي به اقتصاد متكي به دانش و فناوري، تحقق عدالت بنياني در اقتصاد، درون‌زا‌سازي اقتصاد و برون‌گرا كردن اقتصاد، پويل و پيشرو بودن اقتصاد هم جزو مباني اقتصاد مقاومتي است كه در برنامه ششم لحاظ نشده است.
اين اقتصاددان با بيان اينكه به نظر نمي‌رسد برنامه ششم توسعه محورهاي هويتي اقتصاد مقاومتي را محقق كند، اظهار كرد: بنابراين حتي اگر برنامه ششم محقق شود كه اين هم خوشبينانه است، نمي‌تواند مقاومت اقتصاد ايران را افزايش دهد.
منبع:اتاق بازرگانی تهران
یک نظر اضافه کنید
شماره موبایل شما منتشر نخواهد شد.پر کردن فیلد های ستاره دار اجباری است.*
امتیاز شما