انرژی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ارکان هر فعالیت اقتصادی، از جایگاهی راهبردی در نظام‌های اقتصادی روبه‌توسعه برخوردار بوده و از اساسی‌ترین عوامل توسعه پایدار محسوب می‌شود. به‌عبارت دیگر، انرژی نیز مانند سایر عوامل تولید ازجمله سرمایه و نیروی کار، از عناصر بنیادین رشد اقتصادی به‌شمار می‌رود که برنامه‌ریزی و اقدام برای دسترسی به منابع قابل اطمینان از آن، جهت تأمین امنیت عرضه انرژی را اجتناب‌ناپذیر می‌سازد.
 نفت و گاز مهم‌ترین حامل‌های انرژی موجود در سبد جهانی انرژی است که براساس گزارشات رسمی منتشره، همچنان اهمیت خود را در دهه‌های آتی حفظ خواهد کرد. دراین‌میان از آنجایی‌که در فرایند تبدیل گاز طبیعی به انرژی حرارتی، آلودگی زیست‌محیطی کمتری نسبت به سایر حامل‌های انرژی فسیلی تولید می‌شود؛ برای تداوم روند توسعه صنعتی و اقتصادی کشورهای جهان و درعین‌حال حفاظت و صیانت از محیط ‌زیست، توسعه و گسترش استفاده از گاز طبیعی، به‌عنوان انرژی پاک و سازگار با ملاحظات زیست‌محیطی الزامی گریزناپذیر و از پیش‌نیازهای توسعه پایدار است.
 در کنار مزیت‌های زیست‌محیطی به کارگیری گاز طبیعی، عواملی مانند پراکندگی جغرافیایی مناسب‌تر و قیمت قابل رقابت با سایر حامل‌های انرژی، موجب اقبال و تخصیص سهم فزاینده به گاز طبیعی در سبد انرژی جهانی شده است.
 براساس آخرین آمارهای رسمی منتشرشده، ایران با داشتن ٣٤ تریلیون مترمکعب گاز طبیعی که بیش از ١٨ درصد از کل ذخایر دنیا را تشکیل می‌دهد، به‌عنوان بزرگ‌ترین دارنده ذخایر گاز جهان شناخته می‌شود. وجود چنین ذخایر عظیمی در ایران، سیاست‌گذاران بخش انرژی را به سمت برنامه‌ریزی در جهت توسعه ظرفیت تولید، انتقال، ذخیره‌سازی و توزیع گاز طبیعی در اقصا نقاط کشور پهناور ایران و جایگزینی آن با سایر فراورده‌های نفتی برای افزایش سهم گاز طبیعی در سبد انرژی کشور سوق داده است؛ تا علاوه بر بهره‌مندی از این سوخت پاک، از افزایش بی‌رویه مصرف فراورده‌های نفتی که صادرات یا کاهش واردات آنها می‌تواند موجب درآمدزایی و رونق اقتصادی کشور شود، جلوگیری به عمل‌ آید. با اجرای برنامه‌های توسعه گازرسانی در سال‌های اخیر، سهم گاز طبیعی در سبد انرژی مصرفی کشور به بیش از ٧٠ درصد رسیده است.
علاوه بر بهره‌گیری از مزیت گاز طبیعی برای تأمین انرژی داخلی، گسترش برنامه‌های مبادلات بین‌المللی گاز طبیعی در راستای ارتقای جایگاه ایران در بازارهای جهانی و منطقه‌ای از اهداف مهم و استراتژیک شرکت ملی گاز ایران به شمار می‌رود.
در راستای تحقق این اهداف، موفقیت‌های چشمگیری در توسعه و افزایش ظرفیت زنجیره عرضه گاز طبیعی در بخش‌های پالایش، انتقال، توزیع و ذخیره‌سازی گاز طبیعی به‌دست آمده است که در قالب شاخص‌های عملکردی به شرح ذیل ارائه می‌شود.
اهم اقدامات شرکت ملی گاز ایران در دولت یازدهم
٣٨درصد افزایش برداشت گاز طبیعی: مقدار برداشت گاز طبیعی از منابع داخلی در چهار ماهه اول سال ١٣٩٢، معادل ٥٢,٨٣‌میلیارد مترمکعب بوده است که این مقدار در مدت مشابه سال ١٣٩٥ با رشدی بالغ بر ٣٨ درصد، به ٧٢.٩٩‌میلیارد مترمکعب افزایش یافته است.
در سال‌های ٩٢ تا ٩٥ توسعه برداشت از سکوی فاز ١٢ و آغاز بهره‌برداری از سکوهای فازهای ١٥ و ١٦ پارس جنوبی در شش ماهه پایانی سال ١٣٩٣ و فازهای ١٧و ١٨ و فاز ١٩ مخزن پارس جنوبی در سال ١٣٩٤ تأثیراتی عمیق و درخور توجه بر کارکرد شرکت ملی گاز ایران داشته است.
٣٤درصد افزایش پالایش گاز طبیعی:  با اضافه‌شدن گازهای دریافتی از سکوهای فازهای جدید پارس جنوبی به چرخه پالایش، میزان گاز پالایش‌شده از ٤٦,٢میلیارد مترمکعب در چهار ماه نخست سال ٩٢ با ٣٤درصد افزایش به ٦١.٩‌میلیون مترمکعب در مدت مشابه سال ١٣٩٥ رسیده است.
براساس آمارهای موجود، در سال ١٣٩٢ سهم گاز طبیعی از سوخت مورد نیاز نیروگاه‌ها ٥٤درصد بوده که این مقدار در سال ٩٣ به ٧٠درصد و در سال ٩٤ به ٨٠ درصد افزایش پیدا کرده و در سه ماهه اول سال جاری نیز بیشتر از ٩٦درصد از سوخت مورد نیاز نیروگاهی از گاز طبیعی تأمین شده است؛ این در حالی است که در این سال‌ها با افزایش شش واحد نیروگاهی، تعداد نیروگاه‌های مصرف‌کننده گاز طبیعی، به عدد ٧٤ رسیده است.
٣٢درصد کاهش تخصیص فراورده نفتی به نیروگاه‌ها:  با افزایش تخصیص گاز به نیروگاه‌ها، متوسط مصرف روزانه سوخت مایع در سال ١٣٩٣ به میزان ٢٣,٨‌میلیون لیتر در روز (٨.٧‌میلیارد لیتر در سال) نسبت به سال ٩٢ و در سال ١٣٩٤ به میزان ١٦.١‌میلیون لیتر در روز (٥.٩‌میلیارد لیتر در سال) نسبت به سال ٩٣ کاهش داشته است. درواقع رشد کاهشی تخصیص فراورده‌های نفتی، حدود ٣٢ درصد در هر سال است. علاوه بر اثرات مقدار گاز جایگزین‌شده در کاهش انتشار گازهای گلخانه‌ای، افزایش روزهای پاک و حفظ محیط‌زیست که ازجمله اولویت‌های دولت یازدهم بوده است، صرفه‌جویی مالی حاصل‌شده در بخش نیروگاهی در سال ٩٣ به میزان ١.٨٥‌میلیارد دلار و در سال ٩٤ به میزان یک ‌میلیارد دلار بوده است که این روند در سال ٩٥ نیز ادامه خواهد داشت.
ایجاد امنیت انرژی و رفاه عمومی: شرکت ملی گاز ایران در دولت یازدهم و در راستای اجرای سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، محرومیت‌زدایی و گسترش عدالت اجتماعی، تمام زیرساخت‌های لازم برای توسعه گازرسانی در داخل کشور به‌ويژه گازرسانی به روستاها را فراهم کرده است. این امر علاوه بر افزایش رفاه در این مناطق منجر به ایجاد امید به زندگی، اشتغال‌زایی و نشاط شده است. برخی از اقدامات در ایجاد امنیت و رفاه عمومی عبارت‌اند از:
-افزایش سرمایه‌گذاری و تخصیص اعتبار برای پروژه‌های شرکت گاز در زمینه خطوط انتقال و شبکه شهری و روستایی؛ به طوری‌که اجرای این تعداد پروژه در سال‌های ٩٣ و ٩٤ در ٥٠ سال فعالیت شرکت ملی گاز ایران بی‌سابقه بوده است.
- تا قبل از دولت یازدهم ٩٧٥ شهر و ١٤هزارو ٤١٩ روستا از نعمت گاز طبیعی برخوردار بودند. اما تنها در سه‌ساله دولت یازدهم، این تعداد شهر و روستا به ترتیب به ارقامی نظیر هزارو ٦٦ و ٢٠هزارو ٥٤٩ رسیده‌اند، به نحوی که درحال‌حاضر ٩٧ درصد از واحدهای مسکونی در مناطق شهری و ٧٠ درصد از واحدهای مسکونی در روستاهای قابل گازرسانی سطح کشور تحت پوشش گاز طبیعی قرار گرفته‌اند.
- گازرسانی به روش CNG به مناطق دوردست و صعب‌العبور، با تصویب شورای اقتصاد و در قالب سیاست‌های اقتصاد مقاومتی، با هدف حفظ محیط‌ زیست و افزایش رفاه عمومی، گازرسانی به نقاط دوردست، سخت‌گذر و جنگلی به روش CNG در دستور کار شرکت ملی گاز ایران قرار دارد و در آینده‌ای نزدیک شهرها و روستاهایی که امکان گازرسانی به آنها از طریق خط لوله فراهم نباشد، با این روش (سی‌ان‌جی) از مزایای گاز طبیعی بهره‌مند خواهند شد. در این زمینه هم‌اکنون پروژه گازرسانی به چهار منطقه کشور در دستور کار است و اولین پروژه گازرسانی به روش سی‌ان‌جی به شهر بیدروبه از توابع شهرستان اندیمشک استان خوزستان در ٢١ مرداد امسال آغاز شد.
- همچنین گازرسانی به استان سیستان‌وبلوچستان که یکی از مهم‌ترین سازوکارهای تحقق عدالت اجتماعی است‌-‌که از اهداف عالی نظام جمهوری اسلامی شمرده مي‌شود‌-‌به‌عنوان یکی دیگر از طرح‌های اولویت‌دار شرکت ملی گاز ایران در دست اجراست و به‌زودی و تا قبل از پایان فعالیت‌های دولت یازدهم، هموطنانمان در زاهدان و سایر شهرهای استان، گاز طبیعی را در شهرها و خانه‌های خود مورد استفاده قرار خواهند داد. دولت یازدهم امیدوارست از این طریق زیرساخت‌های لازم برای توسعه همه‌جانبه در جنوب شرق کشور را فراهم کرده و تصویری درخور نظام اسلامی از پیشرفت و توسعه در این خطه از کشور نیز ارائه کند.
ج: اهم اقدامات و عملکرد شرکت ملی گاز ایران در دوره سه‌ساله دولت یازدهم (مردادماه ٩٢ تا خردادماه ١٣٩٥):
در دوره تصدی سه‌ساله دولت یازدهم بیش از ٦٠٠‌ میلیارد مترمکعب گاز طبیعی تولید و پالایش شده است که این مقدار در مقایسه با عملکرد دولت گذشته، رشد ٢٨درصدی را نشان می‌دهد. در همین راستا و به‌منظور انتقال این مقدار گاز برداشت‌شده از منابع و همچنین پایداری در عرضه گاز، با رشد بالای پنج‌درصد حدود هزارو ٨٣٢ کیلومتر خط انتقال گاز جدید احداث و پنج ایستگاه تقویت فشار با ١٣ توربوکمپرسور نیز بهره‌برداری شد. درحال‌حاضر مجموع خطوط انتقال گاز احداث‌شده بالغ بر٣٧٠ هزار کیلومتر و تعداد ایستگاه‌های تقویت فشار و توربوکمپرسورها به ترتیب ٧٦ و ٢٥٧ عدد افزایش پیدا کرده است.
یکی دیگر از اقدامات مهم و تأثیرگذار این شرکت در دولت یازدهم افزایش ٤٥٤درصدی تحویل گاز به مخازن ذخیره‌سازی گاز بوده است. این در حالی است که تا قبل از این دولت تنها ‌هزارو ٣٤‌میلیون مترمکعب گاز به‌منظور مصارف موردنیاز ذخیره شد اما به‌تنهایی در دولت یازدهم بیش از چهارهزارو ٦٨٠‌ میلیون مترمکعب گاز در مخازن تزریق شد.
درخصوص گازرسانی به نیروگاه‌ها نیز رشد مطلوبی حاصل شده است. درحال‌حاضر تعداد نیروگاه‌های بهره‌مند از گاز طبیعی از ٦٨ مورد به ٧٤ مورد تا پایان خردادماه سال ‌جاری رسیده است.
همان‌طور که پیش‌تر گفته شد، در دولت یازدهم گازرسانی به شهرها و روستاها با هدف بهره‌مندی حداکثری جامعه از این سوخت پاک و ارزان در دستور کار قرار گرفت. در همین راستا حدود ٥٢هزارو ٥٠٠ کیلومتر شبکه گاز شهری و روستایی جدید احداث شد، بیش از ٠٠/١٥٥/١ انشعاب جدید نصب شد تا امکان بهره‌مندی بیش از ٠٠٠/٥٠٠/٣ مشترک شهری و روستایی جدید را از نعمت گاز طبیعی فراهم کند. آمار و ارقام در این بخش نیز رشد ١٦درصدی را نشان می‌دهد.
رویکرد عمده دیگر شرکت ملی گاز ایران در سایه دستاوردهای برجام، توسعه مناسبات اقتصادی با کشورهای همسایه بر محور تجارت گاز طبیعی است. ایران هم‌اکنون با چهار کشور ترکیه، آذربایجان، ارمنستان و ترکمنستان در تجارت گاز مشارکت دارد و شهروندان عراقی نیز به‌زودی برق تولیدی با گاز عرضه‌شده ایران را مصرف خواهند کرد.
هم‌زمان، مذاکرات با چهار طرف تجاری جدید در جریان است و در آینده نزدیک، گاز تولیدی از بزرگ‌ترین ذخیره گازی جهان، به چندین بازار منطقه‌ای دیگر عرضه خواهد شد. راهبرد میان‌مدت و بلندمدت صنعت گاز ایران نفوذ به بازار گاز اروپا و ایجاد محوری فعال براساس تجارت گاز طبیعی با قاره سبز به‌منظور کسب سهمی شایسته اولین دارنده ذخایر گازی جهان و کاهش آسیب‌پذیری اقتصاد ملی در جریان نوسانات سیاسی و افزایش تاب‌آوری اقتصاد ملی بر مبنای روابط مستحکم چندجانبه با اقتصاد جهانی است.
د: پروژه‌های آماده افتتاح و آغاز عملیات اجرائی در هفته دولت در سال ١٣٩٥
 به همت کارکنان صنعت گاز کشور در سال موسوم به «اقتصاد مقاومتی، اقدام و عمل» و همچنین به مناسبت گرامیداشت هفته دولت، هزارو ٥١٨ پروژه گازرسانی با هزینه‌ای معادل ٦٨٢٦٨٢٥‌ میلیون ریال آماده بهره‌برداری و عملیات اجرائی بیش از ٥٨٢ پروژه نیز با صرف هزینه‌ای معادل ٤٧١٥٨٨٩‌ میلیون ریال آغاز می‌شود.
مهم‌ترین آنها به شرح ذیل به اطلاع می‌رسد:
- بهره‌برداری از گازرسانی به هشت شهر جدید در استان‌های آذربایجان‌غربی، خراسان شمالی، خراسان جنوبی، خوزستان، سیستان‌وبلوچستان و مرکزی.
- بهره‌برداری از گازرسانی به هزارو ٢٠٥ روستای جدید در سراسر کشور با صرف هزینه‌ای معادل ٤٤٤٩١٨٦‌ میلیون ریال.
- بهره‌مندشدن ٢١هزارو ٣٦٦ خانوار جدید شهری و روستایی از نعمت گاز طبیعی در سراسر کشور
- آغاز عملیات اجرائی یا گازرسانی به هفت شهر و ٥٥٦ روستای جدید با اختصاص ٤٢٥٧٥٣٠‌میلیون ریال.
- افتتاح و بهره‌برداری از طرح‌های گازرسانی به ٢٦٣ واحد عمده صنعتی با صرف هزینه‌ای معادل ٣٤٠١٧٦‌ میلیون ریال.
- آماده‌افتتاح‌کردن بهره‌برداری از ٩ پروژه مربوط به خطوط انتقال گاز در سراسر کشور با صرف هزینه‌ای معادل ١٣٦٩٥٠٠ ‌میلیون‌ریال.

منبع:شرق