كميسيون‌ها چشم به راه نيمه دوم
كميسيون‌ها چشم به راه نيمه دوم
چند ماهي بيشتر به پايان دوره اول كميسيون‌ها در اتاق بازرگاني دوره هشتم باقي نمانده اما در عمل تكاپوي كمي از كميسيون‌ها مشاهده شده است. روساي كميسيون‌ها معتقد هستند كه كميسيون‌ها در اين دوره به صورت هدفمند تضعيف شده‌اند و در عين حال رييس جديد اتاق بازرگاني چندين بار به عزم خود در جهت تقويت كميسيون‌ها اشاره داشته است. هر چند با وجود فرصت چند ماهه سنجش عملكرد كميسيون‌ها هنوز زود است اما مي‌توان انتظار داشت كه تحولات اساسي كميسيون‌ها ناشي از بهبود رويكرد در نيمه دوم اتاق بازرگاني رخ خواهد داد.
كميسيون‌هايي كه سركوب شدند
كميسيون‌ها بخش مهم و كارشناسي اتاق بازرگاني تا دوره گذشته محسوب مي‌شدند. در دوره‌هاي قبل هميشه شاهد اين نكته بوديم كه روساي كميسيون‌ها دقيقا به اندازه هيات رييسه اتاق بازرگاني در مجامع حضور داشتند و با تكيه بر تخصصي بودن كميسيون در زمينه‌هاي مختلف نظرات كارشناسي ارائه مي‌دادند. اما در اين دوره نه صدايي از كميسيون‌ها شنيده مي‌شود و نه نظرات كارشناسي آنها در زمينه‌هاي اجراي به كار گرفته مي‌شود.
چند روزي از انتخابات روساي كميسيون‌ها گذشته بود كه در جلسه‌يي بخشنامه‌يي با عنوان چارچوب ارزيابي عملكرد كميسيون‌ها در دوره هشتم منتشر شد. ظاهر ماجرا خبر از ضابطه‌مند شدن كميسيون‌ها و تبيين رويكردها مي‌داد. از كميسيون‌ها خواسته شده بود كه نقشه راه كميسيون، ساز و كار اجرايي و خروجي هر كميسيون را مشخص كنند. اما مساله اصلي طراحي يك الگو براي ارزيابي عملكرد كميسيون‌ها بود.
در حقيقت به نام ارزيابي كميسيون‌ها از پيش يك گردش كار و فرآيند اداري مشخص براي كميسيون‌ها در نظر گرفته شده بود. همچنين نحوه تهيه گزارش‌هاي كارشناسي و برگزاري نشست‌ها دقيقا در اين آيين‌نامه مشخص شده بود. در واقع پيش از آنكه كميسيون شكل بگيرد، اتاق از طريق دبيرخانه كميسيون‌ها اقدام به انتشار نحوه عمكرد كميسيون‌ها كرده بود.
اما بخش اصلي پروژه محدود شدن كميسيون‌ها در دستورالعملي كه در تاريخ 26مهر 1394 ارائه داد، آغاز شد. اين دستورالعمل در ابتدا به نظر مي‌رسيد يك مجموعه از رهنمودهاي مناسب براي بهبود كار كميسيون‌ها باشد اما در عمل بخش‌هايي از آن باعث انزواي هر چه بيشتر كميسيون‌ها شد. براساس چارچوبي كه هيات رييسه اتاق ايران در نظر گرفته بود، تمامي كارهاي كميسيون بايد به هيات رييسه جهت بررسي، اصلاح و تصويب منتقل مي‌شد. همچنين هيات رييسه سازمان‌هاي متناظر با هر كميسيون را مشخص كرد تا كميسيون‌ها نتوانند خارج از آن چارچوب با نهادهاي مختلف ارتباطي داشته باشند.
براساس اين دستور كار اولا موضع رييس كميسيون از موضع اتاق و مواضع شخصي جدا مي‌شد و رييس حق نداشت به عنوان نظر اتاق بحثي را مطرح كند. دوم اينكه در مكاتبات با خارج اتاق اجازه استفاده از سربرگ به كميسيون‌ها داده نمي‌شد. با اين بحث رييس كميسيون حتي نمي‌توانست با سازمان‌هاي مربوطه بدون اجازه هيات رييسه اتاق بازرگاني نامه‌نگاري كند. در نهايت هر گونه ارتباط با خارج از اتاق بازرگاني با عنوان رييس كميسيون و مصاحبه با عنوان رييس كميسيون از كميسيون‌ها گرفته شد. در حقيقت طرح هيات رييسه اين بود كه هر بخش از عملكرد كميسيون‌ها به جاي رسانه‌يي شدن يا انتقال به مسوولان به هيات رييسه ارائه شود و رييس در صورت صلاحديد آن را با مسوولان در ميان بگذارد.
اين موضوع هر چند با واكنش شديد روساي كميسيون‌ها روبه‌رو شد اما حقيقت اين بود كه ابزارهاي مالي و مديريتي در اختيار هيات رييسه است و تا حد زيادي اجرايي شد و شاهد شكل‌گيري كميسيون‌ها به صورت كاملا ساكت و بدون اثرگذاري دوره‌هاي قبل هستيم.
دست‌هاي بسته در انتخاب دبير
يكي ديگر از مهم‌ترين مسائلي كه باعث تضعيف كميسيون‌ها شد، بحث انتخاب دبيرهاي كميسيون توسط بدنه اتاق بود. براساس الگوهاي تشكلي مهم‌ترين بار كار هر تشكل بر عهده دبير آن است كه بايد كليه كارهاي اجرايي را برعهده گيرد. اين موضوع در كميسيون‌هاي مشورتي نيز كاملا رواج دارد و براساس يك رسم رييس هر كميسيون دبير خود را انتخاب مي‌كرد. اما در اين دوره اتاق اعلام كرد كه دبير كميسيون‌ها توسط خود اتاق و از ميان كارمندان رسمي اتاق انتخاب خواهد شد. همچنين از ارائه دبير تمام وقت به انتخاب هيات رييسه كميسيون جلوگيري به عمل آمد و قرار شد هر 2 كميسيون يك دبير و آن هم به انتخاب اتاق داشته باشد. همين موضوع شروعي براي كاهش مشاركت كميسيون‌ها در فعاليت‌هاي اتاق بازرگاني بود.
درحالي كه در دوره‌هاي قبل درباره هر بحث تخصصي يكي از كميسيون‌ها ابراز نظر مي‌كرد اما امروز براساس چارچوبي كه مشخص شده هر كميسيون موظف است تمامي كار كارشناسي خود را در اختيار هيات رييسه قرار دهد و در صورت صلاحديد هيات رييسه اين بحث‌ها در نهادهاي مختلف مطرح خواهد شد. اين درحالي است كه شرح وظايف گسترده رييس اتاق بازرگاني عملا فرصت رسيدگي در همه بخش‌ها را گرفته است و بسياري از دستاوردهاي كميسيون‌ها در عمل ابتر باقي مي‌ماند و كسي به آنها رسيدگي نمي‌كند. حتي مساله به حدي پيش رفته است كه اثرگذاري كميسيون‌هاي اتاق بازرگاني تهران كه اعضاي آن تماما در اتاق ايران حضور دارند از اتاق ايران پررنگ‌تر شده است.
اثرگذاري كميسيون‌ها در انتخابات
شايد مهم‌ترين مشكل رييس قبلي اتاق كه باعث شد تصميم به كاهش اختيارات كميسيون‌ها بگيرد، عدم اعتماد به روساي كميسيون‌هاي دوره هشتم بود. درحال حاضر چهره‌هاي شاخصي رياست كميسيون‌ها را بر عهده دارند و بعضي از آنها از منتقدان رييس سابق اتاق بازرگاني محسوب مي‌شدند. اما با كنار رفتن جلال‌پور از رياست شاهد حضور پررنگ كميسيون‌ها بوديم.
با كنار رفتن جلال‌پور شوراي روساي كميسيون‌هاي اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و كشاورزي ايران براي نخستين بار تشكيل شد تا در آستانه انتخابات رييس منجر به شكل‌گيري جبهه اثرگذار ديگري در داخل اتاق بازرگاني باشند. در نخستين جلسه اين شوراي تازه تاسيس انتخاباتي براي هيات رييسه موقت صورت گرفت. بر اين اساس علي شمس‌اردكاني به عنوان رييس كميسيون انرژي به سمت رياست موقت اين شورا منصوب شد. همچنين احمد اصغري‌قاجار، رييس كميسيون گردشگري و فريال مستوفي، رييس كميسيون سرمايه‌گذاري به عنوان نواب رييس در هيات رييسه موقت انتخاب شدند.
از ديگر مصوبات اين جلسه تعيين كارگروهي براي نوشتن آيين‌نامه جايگاه كميسيون‌هاي اتاق بازرگاني ايران بود. بر اين اساس ابوالفضل روغني‌گلپايگاني، علي شمس‌اردكاني، مجتبي بهاروند، سيدرضا زيتون‌نژاد و محمود تولايي مسوول نوشتن اين آيين‌نامه شدند. قرار است اين آيين‌نامه پس از تنظيم در جلسه بعدي اين شورا به تصويب شوراي روسا برسد و به عنوان سياست‌هاي اصلي اين شورا توسط روساي كميسيون‌ها اجرايي شود. در اين جلسه روساي كميسيون‌ها ضمن قدرداني و تقدير از زحمات محسن جلال‌پور، رييس مستعفي اتاق بازرگاني ايران اعلام كردند كه انتقاداتي به وضعيت كميسيون‌ها در دوره رياست جلال‌پور وارد است و در 14ماه گذشته شأن كميسيون‌ها رعايت نشده و رييس جديد بايد كميسيون محوري را در دستور كار خود قرار دهد.
در اين جلسه همچنين قرار شد، شوراي روساي كميسيون‌ها به بحث انتخابات ورود كنند. بر اين اساس گلايه‌هايي از موج‌ها و هجمه به اتاق ايران پس از استعفاي جلال‌پور مطرح شد و ضمن تاكيد بر اخلاق‌مداري در انتخابات قرار شد كه اين شورا استانداردهايي براي رييس آينده اتاق ايران مطرح كند تا اعضاي كميسيون‌ها براساس اين استانداردها راي دهند. همچنين قرار شد اين شورا نه به نفع كسي و نه به ضرر كسي در انتخابات ورود نكند اما از يك سو معيارهاي خود را براي رييس آينده اعلام كند و از سوي ديگر تلاش كند سهمي از كيك تصميم‌گيري در انتخابات داشته باشد. از ديگر تصميمات جلسه اول اين شورا تاكيد بر برگزاري انتخابات در نخستين فرصت ممكن و جلوگيري از به تعويق افتادن انتخابات بود.
اما در نهايت به درخواست هيات رييسه جلو ادامه اين حركت گرفته شد و كميسيون‌ها با وجود اثرگذاري در انتخابات ديگر جلسه روساي كميسيون‌ها را به شكل قبلي ادامه ندادند.
با اين وجود اين روال آغاز شده است و به نظر نمي‌رسد امكان برگشت به حالت قبلي وجود داشته باشد. كميسيون‌ها از فعال‌ترين اعضاي اتاق بازرگاني شكل گرفته‌اند به همين دليل در قالب جلسه شوراي روساي كميسيون‌ها يا حتي ايجاد فراكسيون‌هاي بين كميسيوني تلاش خواهند كرد در اتاق و تشكل‌هاي مختلف اثرگذاري بيشتري داشته باشند.
منبع:تعادل
یک نظر اضافه کنید
شماره موبایل شما منتشر نخواهد شد.پر کردن فیلد های ستاره دار اجباری است.*
امتیاز شما