راه ابریشم و مزیت ایران در تجارت با چین

راه ابریشم و مزیت ایران در تجارت با چین :

با سفر "شی جین پینگ" رییس جمهور چین به ایران و امضای 17 سند و یادداشت تفاهم همکاری میان پکن / تهران فصلی جدید از روابط دوجانبه میان این دو کشور آسیایی رو به آغاز است. اگر چه اطلاعات منتشره در خصوص حجم مبادلات تجاری میان ایران و چین افتی 35 درصدی را درسال 2015 به نسبت سال پیش از آن نشان می دهد اما رییس جمهوری ایران در دیدار روز گذشته با همتای چینی خود پیش بینی کرد در طی 10 سال آینده رقم مبادلات میان این دو کشور به 600 میلیارد دلار برسد.

این هدف گرچه بلندپروازانه به نظر می رسد اما با امضای تفاهم " ارتقاء کمربند اقتصادی جاده ابریشم و ایجاد جاده ابریشم دریایی قرن 21" که انتظار می رود بخشی از سند جامع همکاری های اجرایی دو طرف باشد دور از دسترس نیست. با این حال ذکر ملاحظات و انتظارات بخش خصوصی در رابطه با نوع همکاری ها و حجم مبادلات از حیث نسبت صادرات و واردات یا تراز تجاری بی فایده نیست.

با وجودی که جمهوری خلق چین در طی اجرای تحریم های بی سابقه اقتصادی علیه ایران، یکی از معدود شرکای تجاری ما به حساب می آمد اما دولتمردان پکن از همراهی با قطعنامه های تحریمی علیه ایران باز نماندند و بخشی از دارایی های ایران در بانک های آن کشور را یا مسدود کرده و یا صرفا با تبدیل ارزهایی نظیر دلار و یورو به یوآن از این حربه به منظور گشایش خط اعتباری برای تجار ایرانی جهت خرید کالاهای چینی استفاده کرده سود سرشاری از تحدید شرکای تجاری بین المللی ایران به جیب زدند به گونه ای که در فاصله ای اندک بخش زیادی از تجارت خارجی ایران از کشورهای اروپایی به سمت چین سوق پیدا کرد.

از این رو در سایه رفع تحریم های بین المللی و باز شدن نسبی فضای مبادلات تجاری و اقتصادی ایران با شرکای سابق قدرت مانور ایران در قبال سیاست های اقتصادی و تجاری چین افزایش می یابد و می تواند بیش از گذشته تضمین کننده منافع ملی باشد. لذا در این فضا دولت چین یا فعالان اقتصادی آن کشور ناچار هستند تا بسته های تجاری جذاب تری را به طرف های تجاری خود در ایران عرضه کنند.

در همین راستا هدفگذاری مبادلات تجاری 600 میلیارد دلاری بین ایران و چین در یک دهه آینده می تواند با فرمولی که توازنی بایسته میان داده و ستانده طرف ایرانی برقرار می کند تنظیم شود. برای این مهم اجرای تفاهم " ارتقاء کمربند اقتصادی جاده ابریشم و ایجاد جاده ابریشم دریایی قرن 21" که ایران بخش مهمی از آن را تشکیل می دهد ضروری می نماید. سال گذشته رییس جمهور چین از اختصاص 40 میلیارد دلار برای انجام این طرح خبر داد و به قزاقستان، بلاروس و روسیه رفت تا همکاری این سه کشور را برای اجرای طرح جلب نماید.

رییس جمهوری اسلامی ایران هم در مهرماه از آمادگی دولت برای مشارکت در این طرح سخن گفته بود. با این وصف می توان امید داشت که با احیای جاده ابریشم در خشکی و دریا، ایران به عنوان یکی از مراکز تجاری منطقه و پل ارتباطی میان آسیا/اروپا/آفریقا از مزیت های خود برای حمل و ذخیره و فرآوری یا بازصادرات کالاها بهره گیرد.

در این صورت بسیاری از کشورهای همجوار یا نزدیک می توانند کالاهای خود را از ایران خریداری کنند. کالاهایی که مبدا آنها چین بوده و پس از ذخیره سازی یا فرآوری مجدد در ایران به سمت مقصد نهایی بارگیری می شوند.

این هدف البته نیازمند پیوستن هرچه سریعتر ایران به سازمان تجارت جهانی است تا موانع تعرفه ای خللی در اجرای طرح ایجاد نکنند. در این صورت تجار و فعالان اقتصادی ایرانی و چینی در یک معامله برد- برد از منافع همکاری متقابل بهره مند خواهند شد.

علی اصغر زبردست

 رییس اتاق بازرگانی، صنایع، معادن و کشاورزی همدان

منبع:اتاق بازرگانی ایران