محاسبه ظرفیت صادرات خدمات فنی و مهندسی ایران

محاسبه ظرفیت صادرات خدمات فنی و مهندسی ایران

محمدرضا انصاری(نایب رییس اتاق ایران)

صادرات خدمات فنی مهندسی همان قصه توسعه صادرات است. صادرات بخش بزرگی از عرضه است. صادرات یعنی از عرضه نسبتا رایگان در بیرون از کشور استفاده شود، چرا که هزینه ای برای داخل کشور ندارد. وقتی این عرضه را توسعه می دهید، نهایتا منجر به رشدی می شود که مورد نظر ماست و باعث می شود اشتغال پایدار شکل بگیرد.

 بنابراین تاکید روی این قصه که صادرات را توسعه دهیم لازم است. طبیعتا در راس صادرات، صادرات خدمات فنی مهندسی قرار دارد. به این دلیل که صادرات آن نه تنها خودش موجب ارزآوری می شود و در درون خودش اشتغال زایی دارد بلکه موجب تحریک تولید 450 رشته مختلف می شود و در نتیجه از اهمیت ویژه‌ای در دنیا برخوردار است.

براساس محاسبه دقیقی که ما انجام داده ایم، یعنی سنجش وضعیت کشورهای هدف و مصرفی، بودجه هایشان و ظرفیتی که می توانند به ایرانی‌ها واگذار کنند به نتایج جالبی رسیدیم. به این ترتیب ظرفیت صادرات خدمات فنی مهندسی ایران در سال 25 میلیارد دلار در نظر گرفته شده است. این میزان حداقل مجموع این پتانسیل و ظرفیت بالقوه است. اما رسیدن به آن تدابیری نیاز دارد تا محقق شود.

به هرحال امروز عدد صادرات خدمات فنی مهندسی کشور حدود 2 میلیارد دلار است که عمده آن هم متعلق به شرکت مپناست. به عبارتی خوشبختانه مپنا سرمایه‌گذاری هایی انجام داده و گفته که 2 میلیارد دلار محقق کرده است، مقدار دیگری هم از این میزان صادرات در مجموع بخش خصوصی صورت گرفته است. الان در زمینه صادرات خدمات فنی مهندسی در ته دره قرار داریم، ولی با تمهیداتی ظرف 5 سال می توان به ظرفیت 25 میلیارد دلار رسید.

برای رسیدن به این مهم دو محور اساسی وجود دارد. یکی حل مسایل بانکی است تا بتوانیم ضمانت‌هایی را از بانک های ایرانی بگیریم و به کارفرماهای مختلف دنیا عرضه کنیم و آنها بپذیرند. اما این مساله هنوز محقق نشده است.

از طرفی حمایت دولت مطرح است که عمدتا در زمینه مشوق ‌های صادراتی صورت می گیرد. البته در این زمینه متاسفانه دولت بدون مشورت با صادرکننده‌های خدمات فنی و مهندسی یک مسیر اشتباهی را رفته است. به این ترتیب الان اوضاع به گونه ای است که دولت نمی تواند حمایت‌های لازم را انجام دهد در حالی که این حمایت، حمایت ارزانی است.

یعنی آنچه که قبلا محقق شده، حول و حوش سالی 35 میلیارد تومان بوده است و الان پیش بینی می شود با حدود 100 میلیارد تومان بتوان در مسیر تحقیق صادرات 25 میلیارد دلار قدم برداشت.

بنابراین در رسیدن به این هدف، دو اتفاق باید رخ دهد، یکی حل مساله ضمانت‌نامه ها و یکی هم مشوق‌های درست صادراتی که موجب توسعه رقابت شرکت ها در عرصه بین‌المللی شود. یعنی شرکت ها بدانند که درصدی از فعالیت‌هایشان را به صورت جایزه از دولت دریافت کنند. لذا تخفیف‌های لازم را برای فروش محصولاتشان لحاظ کنند و نهایتا در عرصه رقابت تقویت شوند.

مشوق‌های صادراتی تا به حال تاثیر زیادی در موفقیت صادرات خدمات فنی و مهندسی داشته است. به طوری که شیب رشد صادرات تا سال 81 حدود 12 درصد بوده است و از این سال با تصویب و ابلاغ جایزه صادراتی تا سال 90 این میزان به 45 درصد رسید. یعنی تنها با مشوق‌های صادراتی این میزان صادرات رشد کرده است.

در حال حاضر اعلام شده است که تا 8 درصد جایزه صادراتی تعلق می گیرد و شرکت ها تخفیف ها را لحاظ کردند. در نتیجه الان ایرانی‌ها در رقابت با ترک ها برنده شدند. این برنده شدن میزان صادرات را به 4.3 میلیارد دلار رساند.

البته شاید گفته شود که این 8 درصد مشوق‌های صادراتی نسبت به بعضی کشورها از جمله چین کم باشد. به هرحال چین در حال حاضر 14 درصد مشوق صادراتی می پردازد. اما باید گفت که 8 درصد مشوق صادراتی برای ایران اثر خودش را در گذشته است. الان صادرکننده های خدمات فنی مهندسی به این 8 درصد راضی هستند. اما اگر این میزان واقعا محقق شود، می تواند تاثیر گذار باشد.

منبع:اتاق بازرگانی تهران