بازار سرمایه پاسخگوی بنگاه‌های بزرگ اقتصادی نیست

بازار سرمایه پاسخگوی بنگاه‌های بزرگ اقتصادی نیست

لطف الله سعیدی(عضو هیأت نمایندگان اتاق بازرگانی تهران)

نظر قطعی فعالان اقتصادی این است که باید به سمت بازار سرمایه رفت اما در مورد پاسخگویی بازار سرمایه به‌طور مشخص به بنگاه‌های بزرگ اقتصادی و در سطح مورد مناسب مورد انتظار تردیدهایی وجود دارد.

تردیدی نیست که بازار سرمایه باید به‌عنوان یک ظرفیت در دسترس برای تأمین مالی واحدهای اقتصادی و تولیدی موردتوجه قرار بگیرد. به‌طور حتم این مسئله اصلی‌ترین وظیفه بازار سرمایه است. واحدهای کوچک و متوسط می‌توانند برای تأمین سرمایه از بازار پایه و فرا بورس کمک بگیرند و واحدهای بزرگ‌تر اقتصادی به سراغ بورس بروند. به‌هرحال بورس در ایران شکل‌گرفته است و فرصت استفاده از آن وجود دارد اما به‌واقع، ظرفیت‌های پایه در بازار سرمایه برای حل مشکلات بنگاه‌های بزرگ  اقتصادی فراهم نیست. بنگاه‌های بزرگ اقتصادی سابقه و گردش مالی طولانی در بانک‌ها دارند که به‌عنوان امتیاز در دریافت تسهیلات بانکی به آن‌ها کمک می‌کند درنتیجه دریافت خدمات از بانک‌ها برای آن‌ها مناسب‌تر و ارزان‌تر از بازار سرمایه است. در شرایط فعلی بنگاه‌های بزرگ اقتصادی رغبتی برای حضور در بازار سرمایه ندارند و این مسئله فارغ از این است که آیا ظرفیت‌های پاسخگویی به نیازهای بنگاه‌های بزرگ در بازار سرمایه وجود دارد یا خیر؟

ازنظر من بازار سرمایه ما بازار با ظرفیتی است اما ظرفیت‌های آن کمتر از نیاز بنگاه‌های بزرگ است. مکانیسم‌ها در بازار سرمایه به‌گونه‌ای است که تأمین مالی بنگاه‌های بزرگ اقتصادی را گران‌تر از بانک‌ها ممکن می‌کند. هرچند نظر قطعی فعالان اقتصادی این است که باید به سمت بازار سرمایه رفت اما در مورد پاسخگویی بازار سرمایه به‌طور مشخص و در سطح مورد مناسب مورد انتظار تردیدهایی وجود دارد. به نظر می‌رسد مجموعه مدیران اثرگذار بر وضعیت بازار سرمایه باید راهکارهایی را برای تأمین مالی ارزان از این بخش اجرایی کنند. در پیش گرفتن انواع حمایت‌ها برای ایجاد انگیزه  کافی به‌منظور حضور بیشتر شرکت‌ها کمک‌کننده است.

با تثبیت نرخ 15 درصد برای سود سپرده‌های بانکی این امید تقویت می‌شود که تسهیلات با نرخ‌های مناسبی در اختیار بخش تولید قرار بگیرد اما نکته مهم این است که توانایی سیستم بانکی برای تأمین مالی بنگاه‌های تولیدی در مقایسه با گذشته تغییری نکرده است. بیشتر تلاش‌های دولت معطوف به تغییر نرخ است تا از این روش واحدهای تولیدی تسهیلات را با نرخ مناسب‌تر دریافت کرده و این مسئله به کاهش قیمت تمام‌شده محصولات کمک کند اما فزایش ظرفیت سیستم بانکی برای پرداخت تسهیلات نکته‌ای است که تمرکز بیشتر دولت را می‌طلبد. دولت می‌تواند از چند روش این مهم را دنبال کند. روش اول افزایش سرمایه بانک‌هاست. این رویکرد در خصوص بانک‌های دولتی مثل ملی، سپه، صنعت و معدن و کشاورزی از سال 94 دنبال شده است و امیدواریم ادامه پیدا کند. روش دوم تسهیل روابط بین‌المللی بانک‌های ایرانی و افزایش توان تسهیلات دهی بانک‌ها از طریق ارتباط با بانک‌های بزرگ دنیا و استفاده از خطوط اعتباری ارزان‌قیمت است که این روش هم با تلاش‌های بانک مرکزی در حال پیگیری است.

منبع:اتاق بازرگانی تهران