سی‌و‌یکمین نشست کمیسیون انرژی و محیط زیست اتاق بازرگانی تهران

بحث و گفت‌و‌گو پیرامون چگونگی بین‌المللی شدن صنعت نفت ایران و نقش فناوری در دستیابی به این مهم، موضوعی بود که در سی‌و‌یکمین نشست کمیسیون انرژی و محیط‌زیست اتاق تهران به آن پرداخته شد.

به گزارش روابط عمومی اتاق تهران، بحث بر سر این موضوع در حالی به محور اصلی این جلسه بدل شد که پیش از این و با امضای تفاهم‌نامه همکاری میان کمیسیون انرژی اتاق تهران و پژوهشگاه صنعت نفت ایران، تعامل این دو نهاد برای بازآفرینی و تغییر الگوی کسب‌و‌کار در این صنعت مبتنی بر فناوری و تکنولوژی، آغاز شده و آن‌طور که رضا پدیدار، رئیس کمیسیون انرژی اتاق تهران، عنوان کرد، بخش‌خصوصی در تلاش است تا به نظامی روش‌مند و منطبق بر استانداردها و ابتکارات بین‌المللی در این عرصه دست یافته و بر پیاده‌سازی آن در صنعت نفت ایران، با دولت تعامل کند.

هم‌چنین در بخش دوم این نشست، مسئله شناسایی مسیر توسعه صنعتی با استفاده از رویکرد پیچیدگی اقتصادی، از سوی عضو هیات علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور به بحث گذاشته شد.

تحول فناورانه در صنعت نفت جهان

مدیر کسب‌و‌کار پژوهشگاه صنعت نفت در تشریح موضوع لزوم بین‌المللی شدن صنعت و جایگاه فناوری در تحقق آن، ابتدا به سیر تحول این صنعت در جهان از آغاز تاکنون، پرداخت و با اشاره به بازیگران اصلی این صنعت که به پیدایش شرکت‌های ملی نفت منجر شد، تصریح کرد که طی یک دهه اخیر، ظهور الگوهای جدید کسب‌و‌کار در صنعت نفت، تحولات گسترده‌ای در این صنعت ایجاد کرده‌است.

به گفته رضا بندریان در دوره کنونی، فناوری به نیروی حیاتی در توسعه بلندمدت حوزه بالادستی صنعت نفت تبدیل شده‌ و جدی‌ترین چالش‌های کلیدی این حوزه تنها از مسیر نوآوری و توسعه فناوری‌های حوزه‌های مرتبط مرتفع خواهد شد.

وی با اشاره به اینکه مطالعات این پژوهشگاه نشان می‌دهد که بقای بازیگران صنعت جهانی نفت، حضور در عرصه فناوری این صنعت است، افزود: صنعت نفت ایران نیز نیاز مبرم به بین‌المللی شدن دارد و دستیابی به این مهم نیز از مسیر فناوری و تکنولوژی می‌گذرد.

در همین رابطه، رضا پدیدار، رئیس کمیسیون انرژی اتاق تهران با تاکید دوباره بر همکاری دوجانبه این کمیسیون با پژوهشگاه صنعت نفت، با بیان اینکه در حال حاضر برخی شرکت‌های بین‌المللی و ملی نفت هوشمند در جهان پیشرو هستند، تصریح کرد که ایران نیز راهی جز دستیابی به الگوی کسب‌و‌کار مبتنی بر فناوری در صنعت نفت و پیوستن به حلقه بین‌المللی در این عرصه ندارد.

پیام باقری، نایب‌رئیس سندیکای صنعت برق نیز در سخنانی، پیش‌نیاز بین‌المللی شدن صنعت نفت ایران را گذار از اقتصاد دولتی و نفت‌محور و حرکت به سمت اقتصاد آزاد دانست و یادآور شد که برای تحقق این امر، باید مسیر ورود بخش ‌خصوصی به صنعت نفت باز شود. او در عین حال، ورود شرکت ملی نفت ایران به بورس و واگذاری سهام این مگا بنگاه اقتصادی به بخش ‌خصوصی را یکی از الزامات این مهم عنوان کرد.

شاخص پیچیدگی اقتصادی

در ادامه این جلسه، بهروز شاهمرادی، عضو هیات علمی مرکز تحقیقات سیاست علمی کشور، به تشریح پژوهشی با موضوع شناسایی مسیر توسعه صنعتی با استفاده از رویکرد پیچیدگی اقتصادی پرداخت و در توضیحاتی به ماهیت شاخص پیچیدگی اقتصادی اشاره و با توجه به آمار مربوط به سال 2017، رتبه ایران را از حیث این شاخص در جهان 88 عنوان کرد. بنا به این آمار، کشورهای ژاپن، سوئیس، کره‌جنوبی، آلمان و سنگاپور پنج کشور اول جهان در این شاخص هستند.

وی افزود: برای آنکه کشوری در پیچیدگی اقتصادی موفق شود باید بررسی شود که در آن صنعت مشخص تا چه اندازه با توانایی‌های موجود در کشور یا منطقه فاصله دارد و اینکه آن صنعت چه میزان سودآور است و در نهایت اینکه توسعه در آن صنعت، تا چه میزان درهای بیشتری را به روی آن کشور باز می‌کند.

شاهمرادی سپس تشریح کرد که در این مطالعه صنعت پتروشیمی ایران مورد بررسی قرار گرفته و نشان داده شده که در این صنعت، ایران در مقایسه با صادرکنندگان عمده پتروشیمی، از حیث شاخص پیچیدگی اقتصادی پس از کشورهای هلند، عربستان و چین قرار دارد.

به گفته وی، بررسی محصولات صنعت پتروشیمی ایران با RCA (شاخص مزیت نسبی آشکار شده) طی سال 2016-2017، نشان می‌دهد که در این سال در سبد صادراتی کشور، 217 محصول متعلق به صنعت پتروشیمی بوده که تنها 35 محصول دارای RCA بزرگتر از یک بوده‌است. وی تصریح کرد که حدود 96 درصد از صادرات پتروشیمی ایران متعلق به 35 محصول شناسایی شده است.

پس از ارائه این گزارش، رضا پدیدار رئیس کمیسیون انرژی و محیط‌زیست اتاق تهران با اشاره به اهمیت روزافزون ضریب پیچیدگی اقتصادی در تعیین ضریب رشد و تولید ناخالص ملی، تصریح کرد که بحث و گفت‌گو پیرامون این موضوع در نشست‌های آتی کمیسیون ادامه خواهد یافت.

منبع:اتاق بازرگانی تهران