بیست و یکمین نشست کمیسیون صنعت و معدن اتاق تهران بررسی شد

بیست و یکمین نشست کمیسیون صنعت و معدن اتاق تهران بررسی شد

در بیست و یکمین نشست کمیسیون صنعت و معدن اتاق تهران، راهکارهای تنظیم مقررات بازار در بازارهای انحصاری مواد خام و صنایع بالادستی و مقررات‌گذاری برای حمایت از حقوق سازندگان در برابر تولیدکنندگان انحصاری مورد بررسی قرار گرفت.

در ابتدای این جلسه، رضا پدیدار، عضو هیات نمایندگان اتاق تهران و رییس کمیسیون انرژی و محیط زیست اتاق تهران با اشاره به آغاز محدودیت‌های صادراتی در حوزه نفت، گاز و انرژی از جمله در زمینه حمل، بیمه، مبادلات مالی برای شرکت‌های حوزه انرژی گفت: 114 شرکت اروپایی در حوزه انرژی نسبت به همکاری با ایران اعلام آمادگی کرده‌اند که این شرکت‌ها در کمیسیون انرژی و محیط زیست اتاق در حال طبقه‌بندی است.

 او ادامه داد: همچنین راه ارتباطی مستقیم مالی توسط بانک سرمایه‌گذاری اروپا (EIB) به صورت خط سوئیفت دو طرفه بین بروکسل و ایران نیز ‌می‌تواند برقرار شود. در غیر این صورت، دریافت منابع حاصل از صادرات منابع پتروشیمی با مشکل مواجه خواهد شد.

توسعه بورس کالا برای کاهش انحصار

 در ادامه این جلسه، علیرضا اسدی که از معاونت پژوهشی سندیکای برق در این نشست حضور یافته بود، نتایج پژوهش این سندیکا درباره راهکارهای تنظیم مقررات بازار در بازار‌های انحصاری مواد خام و صنایع بالادستی را به اعضای کمیسیون صنعت و معدن اتاق تهران ارائه کرد. او در ابتدا مراحل ارزیابی سیاست رقابت بر اساس استاندارد OECD را توضیح داد و گفت: شناسایی حیطه ارزیابی به‌کارگیری چک‌لیست رقابت، شناسایی گزینه‌های پیشنهادی، انتخاب بهترین گزینه، اجرای بهترین گزینه و تجزیه ‌و تحلیل نتایج از جمله این مراحل است.

 او افزود: پس از بررسی‌های صورت گرفته در زمینه قوانین و راهکار‌های تنظیم بازار انحصاری و حمایت از رقابت در ادبیات موضوع و همچنین استفاده از تجریبات داخلی و خارجی کشورهایی همچون ایالات متحده آمریکا، انگلستان، چین، برزیل، نروژ و ترکیه، با بهره‌گیریی از متدولوژی طراحی بازار و نظریه بازی‌ها به ارائه مدلی در چارچوب نظام اقتصادی کشور با کمترین مغایرت با قوانین و الزامات حقوقی اقتصادی پرداخته‌ایم.

 او در ادامه، بهترین و بهینه‌ترین راه‌حل ممکن برای جلوگیری و کاهش قدرت انحصاری در بازار‌های مواد خام ایران را طراحی بازار بورس (حراج قیمتی) با فرآیند‌های کنترلی و پیشگیرانه عنوان کرد و گفت: برای دستیابی به این مهم، کارآمدترین بستر ممکن، پیاده‌سازی الگوی طراحی شده در بورس کالاست. به عبارت دیگر با توجه به در دسترس بودن زیرساخت‌های رقابتی در بازار بورس کالای ایران، ‌می‌توان با تدوین و اجرای برخی فرآیند‌ها و قوانین مازاد، به بازاری شبه‌رقابتی و به دور از زیان‌های ناشی از انحصار دست پیدا کنیم.

اسدی همچنین راهکارهای پیشنهادی ضد انحصار را تنظیم مقررات انگیزشی، تنظیم قیمتگذاری و تنظیم مقررات تولید برشمرد. او در ادامه وظایف نهاد نظارتی و حاکمیتی در بازار را شامل سیستم نظارت بر ثبت قرارداد‌های توزیع‌کنندگان و جلوگیری از احتکار و افزایش قیمت، سیستم رتبه‌بندی فعالان بازار بر اساس رعایت اصول بازار و رضایت مشتریان، طراحی مکانیزم اعمال محدودیت‌ها و جرایم از کانال مراجع قضایی و دولت و سیستم نظارت بر بازار جرایم و شفافیت بازار دانست.

 اسدی فرمولی هم برای تعیین قیمت پایه محصولات مورد بررسی در بازارهای داخلی و همچنین ماتریس تصمیم‌گیری نهاد تنظیم‌گر جهت تنظیم قیمت و تعدیل قیمت‌های جهانی را نیز ارائه کرد. او در ادامه از تنظیم پیش‌نویس دستورالعمل تنظیم بازار فلزات رنگی (مس و آلومینیوم) در سندیکای صنعت برق خبر داد.

تجربیات ناموفق رگولاتوری در ایران

پس از توضیحات نماینده سندیکای برق، سایر اعضای کمیسیون نیز دیدگاه‌های خود را در ارتباط با این گزارش ارائه کرده و ایراداتی را بر آن وارد دانستند. برای مثال، محمدرضا بهرامن بر این عقیده بود که مطالعه مذکور، صرفا به مصرف‌کنندگان پرداخته و تولیدکنندگان را نادیده گرفته است.

در ادامه نماینده معاونت پژوهش سندیکای صنعت برق ایران در پاسخ به موضوعات مطروحه، ضمن پذیرش برخی نظرات مطرح شده اعلام کرد که هدف از این مطالعه، شناسایی و به حداقل رساندن عوارض ناشی از انحصار بوده است. او وجود یک نظام رگولاتوری و تنظیم‌گر را در شرایط حاکم بر کشور ضروری دانست. او همچنین به پیش‌نویس دستورالعمل تنظیم بازار فلزات رنگی به عنوان خروجی این مطالعه اشاره کرد و گفت: هدف از تدوین این دستورالعمل رسیدن به یک سند سیاستی است.

مهدی پورقاضی، رییس کمیسیون صنعت و معدن اتاق تهران نیز در این خصوص تاکید کرد که  هدف باید آرامش بازار به نحوی که این آرامش بر اساس منافع دو طرف شکل گرفته باشد. او گفت: تجربیات رگولاتوری در ایران ناموفق بوده است، شاید به این دلیل که ما رگولاتوری مستقل از دولت نداریم.

 در نهایت مقرر شد، دستورالعمل تنظیم بازار فلزات رنگی به عنوان خروجی مطالعه بررسی و ارزیابی راهکارهای تنظیم مقررات بازار در بازارهای انحصاری مواد خام و صنایع بالادستی و مقررات‏گذاری برای حمایت از حقوق سازندگان در برابر تولیدکنندگان انحصاری جهت دریافت نظرات کارشناسی برای اعضا و میهمانان کمیسیون ارسال شود.

منبع:اتاق بازرگانی تهران