مشكل جزيره‌اي عمل كردن اتاق‌هاي مشترك
مشكل جزيره‌اي عمل كردن اتاق‌هاي مشترك
اتاق‌هاي مشترك گروهي از تشكل‌هاي وابسته به اتاق بازرگاني هستند كه به دليل تفاوت در ساختار تشكلي و همچنين استقلال نسبي هميشه جزو بخش‌هاي مهم و اثرگذار تشكلي بوده‌اند. نگاهي به فهرست هيات رييسه اتاق ايران و روساي اتاق‌هاي مشترك به خوبي نشان مي‌دهد كه در همه دوره‌ها جز دوره فعلي ما شاهد حضور نمايندگاني از روساي اتاق‌هاي مشترك در هيات رييسه اتاق ايران بوديم. به همين دليل با وجود عدم حضور هيات رييسه اتاق‌هاي مشترك در هيات نمايندگان، صداي اين تشكل‌هاي برون‌مرزي به خوبي شنيده مي‌شد. حال در اين دوره كه هيات رييسه اتاق ايران هيچ نماينده‌يي از اتاق‌هاي مشترك را در خود نمي‌بينيد، بحث تغيير اساسنامه و نياز به استراتژي‌هاي جديد در اتاق‌هاي مشترك باعث شده كه عملا شاهد تقابل ميان اتاق ايران و اتاق‌هاي مشترك باشيم. حال با تغييراتي كه سال گذشته در روابط بين‌الملل اتاق ايران رخ داد عملا اين فرصت ايجاد شده است كه تغييراتي اساسي در روابط اتاق ايران و اتاق‌هاي مشترك رخ دهد.
مشكل اتاق‌هاي مشترك چيست؟
در رابطه با مشكلات اتاق‌هاي مشترك محمدرضا كرباسي معاون امور بين‌الملل اتاق ايران مي‌گويد يكي از ضعف‌هايي كه طي سال‌هاي گذشته در بدنه فعاليت‌هاي بين‌المللي اتاق نمود پيدا كرده و فعالان اقتصادي را به انزوا كشيده، جزيره‌يي عمل كردن برخي مجموعه‌ها بوده است. چنانچه هر مجموعه تلاش مي‌كرده از فضاي به وجود آمده براي بهره‌برداري بيشتر همان مجموعه به صورت منفرد و جداي از فعاليت‌ها و تلاش‌هاي ديگر مجموعه‌ها استفاده كند كه از جمله آن مي‌توان به اتاق‌هاي مشترك و اتاق‌هاي شهرستان‌ها اشاره كرد. به گفته وي پيش از اين بعضاً موازي‌كاري‌هايي توسط اتاق‌هاي شهرستان‌ها، اتاق‌هاي مشترك و حتي تشكل‌ها شكل گرفته است. براساس استراتژي تدوين شده قرار است در سال 96 اتاق‌هاي معين را براي فعاليت با كشورهاي مختلف جهان با هماهنگي اتاق‌هاي بازرگاني سراسر كشور، تعيين كنيم كه مقدمات آن فراهم شده و اتاق‌ها از آن استقبال كرده‌اند.
يكي از مهم‌ترين اتفاقات سال گذشته درباره اتاق‌هاي مشترك مساله آيين نامه و دستورالعمل اجرايي جديد اتاق‌هاي مشترك است. طبق گفته محمدرضا كرباسي طبق استراتژي‌هاي كلان، در سال گذشته پيش‌نويسي تهيه و به اتاق‌ها و شوراهاي مشترك منعكس شد. جمع‌بندي اين پيش‌نويس بر پايه نظرات آنها آماده شده است. در سال 96 فعاليت‌هاي اتاق‌هاي مشترك را در قالب شيوه‌نامه ارزيابي عملكرد محاسبه مي‌كنيم و براساس آن، نوع همكاري اتاق ايران به عنوان متولي اتاق‌ها و شوراهاي مشترك با اتاق‌هاي مشترك تعريف خواهد شد.
به گفته وي باتوجه به تلاش‌هاي سال 95 اجماع نسبي درباره اساسنامه و آيين‌نامه فعاليت‌هاي اتاق‌هاي مشترك در بدنه اتاق شكل گرفت كه به تاييد و تصويب رسيد و سعي داريم از چندنگاهي روي بحث اساسنامه اتاق‌هاي مشترك فاصله بگيريم. براساس اين آيين‌نامه كه مصوب شوراي نظارت است، در آينده شوراي مشتركي نخواهيم داشت و شوراهاي مشترك اگر بتوانند در فرآيند آيين‌نامه و اساسنامه ارزيابي شوند به اتاق مشترك تبديل مي‌شوند و در غير اين صورت يا فعاليت آنها متوقف شده يا به كميته مشترك تبديل خواهند شد. خوشبختانه طي چند ماه گذشته از 30 اتاق و شوراي مشتركي كه مصوب هيات رييسه اتاق است، 15 شورا و اتاق مشترك آيين‌نامه و اساسنامه جديد را در مجامع خود به تصويب رسانده‌اند. بعضي شوراها به اتاق تبديل شده‌اند و برنامه داريم تا ارديبهشت سال 96 ديگر اتاق‌ها و شوراها را نيز عملياتي كنيم. با اين اقدام به سمتي مي‌رويم كه مشاركت جدي‌تر و فعال‌تر اتاق‌هاي مشترك را در فعاليت‌هاي بين‌المللي اتاق ايران داشته باشيم و معتقدم نقش اصلي در فعاليت‌هاي بين‌المللي را اتاق‌هاي مشترك به عهده دارند و مايليم تا جايي كه آنها بتوانند در كنار ما ايفاي نقش كنند. مسووليت‌ها را در اعزام و پذيرش هيات‌ها به آنها واگذار مي‌كنيم.
نگاه منفي اتاق‌هاي مشترك به تغييرات
در دوره هشتم شاهد تلاش هيات رييسه براي ايجاد تغييرات در شوراهاي مشترك هستيم اما اين تلاش تاكنون چندان به نتيجه ختم نشده است چراكه نگاه روساي اتاق‌هاي مشترك به تغييرات مثبت نيست. در ابتداي دوره هشتم اساسنامه جديدي توسط اتاق ايران به روساي اتاق‌هاي مشترك ابلاغ شد كه واكنش‌هاي تندي به همراه داشت. براي مثال رييس اتاق امارات در آن زمان اعلام كرد كه اتاق ايران ارباب اتاق‌هاي مشترك نيست و نمي‌تواند به اتاق‌هاي مشترك دستور دهد. در نهايت واكنش‌ها به موضوع اساسنامه جديد به قدري تند بود كه قرار شد اساسنامه با نظر اتاق‌هاي مشترك دوباره نوشته شود اما با اين وجود هنوز هم اتاق‌هاي مشترك به بعضي از بندهاي اساسنامه اعتراضات جدي دارند.
راه‌حل نزديك شدن اتاق‌هاي مشترك به اتاق ايران
در دوره‌هاي قبل هميشه روساي اتاق‌هاي مشترك در راس امور اتاق ايران قرار داشتند اما در اين دوره فاصله زياد ميان اتاق‌هاي مشترك و اتاق ايران باعث اختلاف شده است. ناظر راهبردي اتاق ايران در امور بين‌الملل نيز سابقه‌يي براي حضور در اتاق‌هاي مشترك نداشته است و اين موضوع وضعيت را تا حدي پيچيده كرده است. شايد بهترين روش در اين دوره اين باشد كه بعضي خواسته‌هاي به حق اتاق‌هاي مشترك اجرايي شود.
بحث حضور اتاق‌هاي مشترك در هيات نمايندگان اتاق بازرگاني يك بحث قديمي است. از زمان رياست علينقي خاموشي اين بحث مطرح بود. در آن دوران خاموشي اصرار زيادي داشت كه به نص صريح قانون عمل شود و به هيچ‌وجه نمي‌پذيرفت كه تشكل‌هايي جز تشكل‌هايي كه در قانون ذكر شده است در اتاق حاضر شوند. پس از تغييرات در اتاق بازرگاني ايران و روي كار آمدن محمد نهاونديان سخت‌گيري درباره تشكل‌ها كمتر شد. در حقيقت حلقه‌يي كه مي‌توانستند در هيات نمايندگان حضور داشته باشند در قانون مصوب مجلس بسيار محدود است اما به مرور آيين‌نامه‌هاي شوراي نظارت سپس چشم‌پوشي‌هاي هيات رييسه عملا راه را براي حضور بقيه تشكل‌ها باز كرد.
راه‌حل مشكل نگاه جزيره‌اي عمل كردن اتاق‌هاي مشترك
يكي از مهم‌ترين ايراداتي كه معاونت بين‌الملل به اتاق‌هاي مشترك مي‌گيرد مساله جزيره‌يي عمل كردن اتاق‌هاي مشترك است. در حقيقت معاونت بين‌الملل مي‌خواهد خود مسوول هماهنگي و محور همكاري اتاق‌هاي مشترك باشد اين در حالي است كه اتاق‌هاي مشترك خواسته ديگري دارند. پيشنهاد اتاق‌هاي مشترك ايجاد فدراسيون اتاق‌هاي مشترك است. درحال حاضر موضوع ساخت فدراسيون به صورت جدي در تشكل‌ها مطرح است. اگر بپذيريم كه اتاق‌هاي مشترك نيز نوعي تشكل محسوب مي‌شوند طبيعتا مي‌توان انتظار داشت كه اتاق مشترك براي خود داراي فدراسيون باشند و هيات رييسه اتاق ايران به جاي تلاش براي همراه كردن تمام اتاق‌هاي مشترك تنها به بحث همراه كردن فدراسيون با خود بپردازد و ساير كارها را به اين تشكل بالادستي منتقل كند. در حقيقت يك برنامه‌ريزي جامع براي عملكرد اتاق‌هاي مشترك كاملا احساس مي‌شود و در همين راستا نياز است كه اتاق‌هاي مشترك با يكديگر در زمينه‌هاي مختلف همكاري كنند. طبيعتا ايجاد چنين فدراسيوني مي‌تواند به افزايش قدرت اتاق‌هاي مشترك بينجامد اما بايد ديد آيا هيات رييسه و معاونت بين‌الملل چنين اجازه‌يي به اتاق‌هاي مشترك مي‌دهد؟
مدعي‌هاي جديد براي روابط بين‌الملل
در بحث روابط بين‌الملل جز اتاق‌هاي مشترك بخش‌هاي ديگري جديدا فعال شده‌اند. اتاق‌هاي شهرستان هر كدام با پي بردن به بحث اهميت روابط بين‌الملل در حال تقويت معاونت‌هاي بين‌المللي خود هستند. در همين رابطه كرباسي مي‌گويد اتاق‌هاي شهرستان‌ها نيز از پتانسيل بالايي برخوردارند، اما طي سال‌هاي گذشته به واسطه اختياراتي كه هيات رييسه‌هاي اتاق‌هاي شهرستان‌ها براي استقلال عملكرد دارند، در زمان‌هاي مشخصي مبادرت به اعزام هيات به كشورهاي مختلف كرده‌اند كه بعضا مشاهده شده از 4 اتاق در مدت زمان يك ماهه 4 هيات به يك كشور سفر كرده‌اند. اين در فرآيند ارزيابي‌هاي صورت گرفته از اعزام‌ها نقص محسوب مي‌شود و تبعات منفي براي اقتصاد كلان كشور داشته است و نمود خوبي در كشورهاي هدف ندارد.
وي تاكيد دارد كه در راستاي ساماندهي و سازماندهي هيات‌هاي اعزامي ايران از اتاق‌ها به كشورهاي ديگر، در حال برنامه‌ريزي براي هماهنگي بيشتر هستيم تا اعزام و پذيرش هيات‌ها با هماهنگي معاونت بين‌الملل صورت گيرد. يقينا معاونت بين‌الملل اتاق در خدمت اتاق شهرستان‌ها و اتاق‌هاي مشترك است و مايليم هر آنچه مي‌توانيم فعاليت‌هاي برون‌مرزي آنها را تقويت كنيم و آنها ما را براي ساماندهي همراهي كنند. در اين راستا نشست‌هاي سه جانبه بين معاونت بين‌الملل، اتاق‌هاي مشترك و اتاق‌هاي استاني برگزار مي‌شود تا اعزام يا پذيرش هيات از طريق اتاق‌هاي مشترك انجام شود. اين رويه كمك مي‌كند تا اثرات اعزام و پذيرش هيات‌ها دوچندان شود.
اما مشكل جزيره‌يي حركت كردن روابط بين‌الملل اتاق‌هاي شهرستان نيز به اندازه اتاق‌هاي مشترك داراي اهميت است. در حال حاضر با وجود تمام تلاش‌ها براي هماهنگي ميان بخش‌هاي مختلف روابط بين‌الملل شهرستان‌ها هنوز ايراد جزيره‌يي عمل كردن اتاق‌هاي شهرستان مانند اتاق‌هاي مشترك داغ است و به نظر مي‌رسد در صورت تاسيس فدراسيوني براي هماهنگي روابط بين‌المللي اتاق‌هاي شهرستان هم بتوانند در آن حضور داشته باشند.
منبع:تعادل
یک نظر اضافه کنید
شماره موبایل شما منتشر نخواهد شد.پر کردن فیلد های ستاره دار اجباری است.*
امتیاز شما